Akademik Veri Yönetim Sistemi
EDEBIYAT FAKULTESI DERGISI/JOURNAL OF THE FACULTY OF LETTERS, cilt.8, sa.1, ss.1-15, 2021 (Hakemli Dergi)
Son dönemde bilimsel metinler üzerine yapılan tanıtsallık ve üstsöylem araştırmaları bu metin türünün salt gerçekliği yansıttığı görüşünden uzaklaşarak bir ikna metni olarak değerlendirilmesi gerektiğine işaret etmektedir. Buna göre, bilimsel metin yazarları metin boyunca okuyucularını araştırmalarının özgünlüğü, kullandıkları yöntem ya da verilerin uygunluğu gibi konularda ikna etmeye çalışmakta ve bu edimi gerçekleştirilebilmek amacıyla birçok farklı strateji kullanmaktadırlar. Yazar dilbilgisel ya da sözcüksel kullanımlarla metninde sunduğu önermenin kesinlik/güvenilirliğini kodlamakta ve bu kesinlik/güvenilirlik önerme kipliği altında bilgisellik ve tanıtsallık karşıtlığı arasında değerlendirilmektedir. Bu çalışmanın amacı Temel Bilimler alanında (Biyoloji, Fizik, Kimya ve Matematik) yazılmış Türkçe araştırma makalelerinde bilgiselliğin nasıl kodlandığını betimlemektir. Bu amaçla çalışmada Temel Bilimler alanında yazılmış 36 bilimsel metinden oluşan bir veri tabanı kullanılmıştır. Bu veri tabanında Hyland’ın (2005b) üstsöylem modelinde kişilerarası üstsöylem çerçevesinde kaçınma işlevine karşılık gelen –Abil+-Ir ile sunulan bilgisel kullanımlar ile bu kullanımların dört ayrı disiplini temsil eden metinlerdeki görünümleri ve metin içi bölümlerdeki dağılımları betimlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Bilimsel metinler, araştırma makaleleri, üstsöylem, tanıtsallık,
bilgisellik, kaçınma