COVID-19 PANDEMİ SÜRECİNİN ANNE BEBEK BAĞLANMASI ÜZERİNE ETKİLERİ


Kahraman G., Yakıcı T., Yağcan H.

4. ULUSLARARASI 5. ULUSAL DOĞUM SONU BAKIM KONGRESİ, Denizli, Türkiye, 29 Eylül - 01 Ekim 2022, cilt.1, ss.133-134

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Cilt numarası: 1
  • Basıldığı Şehir: Denizli
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.133-134
  • Dokuz Eylül Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

                       Anne-bebek bağlanması gebelik döneminden başlayıp doğum sonu dönemde devam eden bir süreçtir. Bağlanma yenidoğanla ebeveyn arasında duygusal olarak olumlu ve karşılıklı yardım edici bir ilişkinin kurulması anlamına gelen bir kavramdır. Yenidoğanın emosyonel, mental ve fiziksel gelişimi için anne ile olumlu bir bağlanma sürecine ihtiyacı vardır.

                       Covid-19 pandemisi sebebiyle alınan tedbirler kapsamında uygulanan sosyal mesafe önlemleri özellikle yenidoğanlar ve anneleri için güvenli maternal bağlanma ve emzirme açısından güçlüklere neden olmuştur.

                       Dünyada birçok anne kendi istemi ya da ülkesel sağlık önlemleri nedeniyle covid pozitif ise semptomları geçene kadar bebeği ile aynı odada kalmamış, bebeğiyle yakınları ilgilenmiş, sütünü sağarak vermiş ve ten tene temas sağlayamamıştır. Bazı anneler ise Dünya Sağlık Örgütünün önerdiği gibi maske takarak ve el hijyenine dikkat ederek bebeğini emzirmeye devam edebilmiştir. Birçoğu için ise doğum sırasında eşinin yanında olmasına izin verilmemesi veya doğum sonrası refakatçisi de covid testi yapılarak odada izole edilerek, hastane ziyaretlerinin yasaklanması gibi stresli süreçleri deneyimlemiştir. Annenin stresli olması durumunda yenidoğanda da stres belirtileri gözlemlenebilmektedir. Ayrıca Covid-19 sürecinde emzirmenin annelerde bilgi yetersizliğinden ötürü endişe, korku, panik yaratması ve hemşire- ebe desteğinin yetersiz kalması gibi nedenlerle bırakılması ile mama desteği alınması anne-bebek bağlanmasını olumsuz etkilemiştir. Kaplan ve arkadaşlarının (2021) Covid-19’un anne-bebek bağlanması üzerine etkilerini incelemek amacıyla yaptıkları 223 lohusanın katıldığı bir çalışmada kadınların %14.7’sinin doğum sonrası depresyon riski taşıdığı, depresyonu olan kadınların maternal bağlanma ölçeği skorlarının anlamlı derecede düşük olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Fernandes ve arkadaşlarının (2021) Covid-19’un anne bebek bağlanması ve annelerin ruh sağlığına etkilerini incelemek amacıyla 567 anne ile yaptıkları çalışma sonucunda pandemi sırasında doğum yapan annelerin pandemi başlamadan önce doğum yapan annelere göre duygusal farkındalık düzeylerinin daha düşük ve anne-bebek bağının daha zayıf olduğu saptanmıştır. Babu ve arkadaşlarının (2022) Covid-19 pandemisinde yaşanan travmatik doğumların anne bebek bağlanması üzerine etkilerini inceledikleri çalışmalarında gerçekleşen bu travmatik doğumların akut stres ile ilişkili olarak anne bebek bağlanmasını olumsuz etkilediği sonucuna ulaşılmıştır.

                       Literatürde yapılan çalışmalar incelendiğinde, Covid-19’un anne bebek bağlanması üzerine olumsuz etkileri olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu etkilerin ileri dönem sonuçlarını görmek için daha fazla prospektif çalışmaya ihtiyaç vardır.

other-baby bonding is a process that starts from gestation period and continues in postpartum period. This is a concept that means the establishment of an emotionally positive and mutually helpful relationship between newborn and parent. The newborn needs a positive bonding process with the mother for his emotional, mental and physical development.

The social distancing measures due to the Covid-19 pandemic have caused difficulties, especially for newborns and their mothers, in terms of safe maternal attachment and breastfeeding.

Many mothers in the world, if they are covid positive due to their own voluntary or national health measures, they did not stay in the same room with their baby until the symptoms passed, their relatives took care of their baby, milked it and could not provide skin-to-skin contact. Only, some mothers were able to continue breastfeeding their baby by wearing a mask and paying attention to hand hygiene, as recommended by the World Health Organization. Many of them have experienced stressful processes such as not being allowed to be with their partner during childbirth or their postpartum companion being isolated in the room by being tested for COVID and banned from hospital visits. If the mother is stressed, stress symptoms can also be observed in the newborn. In addition, during the Covid-19 process, breastfeeding caused anxiety, fear, panic in mothers due to lack of information, and leaving for reasons such as insufficient nurse-midwife support and receiving breastfeeding support negatively affected mother-baby bonding. In a study of Kaplan and colleagues (2021) investigated the effects of Covid-19 on mother-baby bonding and found that 14.7% of women have a risk of postpartum depression, and their maternal attachment scale scores with depression are significantly lower. Fernandes and colleagues (2021) found lower levels of emotional awareness and weaker mother-infant bonding by mothers who gave birth in pandemic period than before the pandemic start. Babu and his colleagues (2022) found that the traumatic births negatively affect maternal infant attachment in relation to acute stress during the Covid-19 pandemic.

In literature, Covid-19 had negative effects on mother-baby bonding. More prospective studies are needed to see the future results.