Geometriye Yönelik Motivasyon Ölçeği: Bir Ölçek Geliştirme Çalışması


Özdişci S., YILMAZ S.

Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi(BAEBD), cilt.16, sa.1, ss.1631-1656, 2025 (Hakemli Dergi) identifier

Özet

Bu araştırmada ortaokul öğrencilerinin geometriye yönelik motivasyonlarını belirlemek için geçerli ve güvenilir bir ölçek geliştirilmesi amaçlanmıştır. Araştırma modeli olarak tarama modeli belirlenmiştir. Çalışma grubunun belirlenmesinde uygun/kazara örnekleme yöntemi tercih edilmiştir. Araştırmaya, İzmir ilindeki bir devlet ortaokulunda öğrenimine devam eden 912 beşinci, altıncı, yedinci ve sekizinci sınıf öğrencisi dâhil edilmiştir. Geliştirilecek ölçeğin faktör yapısının belirlenebilmesi amacıyla açımlayıcı faktör analizi (AFA); ortaya konan ölçeğin uygun olduğunun sınanabilmesi için doğrulayıcı faktör analizi (DFA) yapılmıştır. Madde analizleri yapılarak, ölçeğin güvenilirliğinin belirlenebilmesi amacıyla Cronbach alfa güvenirlik katsayısı hesaplanmıştır. İlk aşamada yapılan AFA sonuçları, ölçeğin toplam 21 maddeden oluştuğunu ortaya koymuştur. Ayrıca ölçeğin 3 faktörden meydana geldiği tespit edilmiştir. Bu faktörler; içsel motivasyon, öz-benlik ve dışsal motivasyon olarak isimlendirilmiştir. Ölçeğin sınanması amacıyla DFA yapılmış; faktör analizi sonuçlarına göre ölçeğin iyi derecede uyum sergilediği belirlenmiştir. Madde analizleri sonucunda ise ölçekteki maddelerin ayırt edici, yüksek geçerliğe sahip ve aynı yapıyı ölçen maddeler oldukları belirlenmiştir. Güvenirlik analizleri sonucunda ölçeğin tümüne ilişkin güvenirlik katsayısı 0.845 bulunmuştur. Nihai ölçeğin alt boyutları olan içsel motivasyon, öz-benlik ve dışsal motivasyon faktörlerine ait Cronbach Alfa iç tutarlılık katsayıları sırasıyla 0.820; 0.686 ve 0.737 şeklinde hesaplanmıştır. Sonuç olarak, geçerliliği ve güvenilirliği belirlenmiş bir ölçek geliştirilmiştir.
This study aims to develop a scale to determine middle school students’ motivation for geometry. The survey model was employed. The study group was determined through convenience sampling (accidental sampling), A total of 912 fifth, sixth, seventh, and eighth grade students from a public middle school participated in the study. Exploratory factor analysis (EFA) was conducted to determine the factor structure of the scale, and confirmatory factor analysis (CFA) was performed to test the structure revealed. The item analyses were conducted, and Cronbach’s alpha reliability analyses were performed to assess internal consistency. The EFA revealed that the scale consists of 21 items in total. The analyses indicated that the scale is composed of three factors: intrinsic motivation, self-concept and extrinsic motivation. The results of the CFA showed the scale to exhibit a good fit. The item analyses demonstrated that the items in the scale were sufficiently discriminative, had high validity, and measured the same construct. Reliability analyses indicated that the Cronbach’s alpha reliability coefficient for the entire scale was 0.845. The Cronbach’s alpha reliability coefficients for the sub-dimensions of the scale, i.e., intrinsic motivation, self-concept, and extrinsic motivation, were found to be 0.820, 0.686, and 0.737, respectively. As a result, a valid and reliable scale has been developed.