Akademik Veri Yönetim Sistemi
9. Çukurova Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Kongresi , Adana, Türkiye, 9 - 11 Ekim 2022, cilt.2, ss.928-943
Çukurova, 19.yüzyıldan itibaren Doğu Akdeniz limanlarına olan yakınlığı nedeniyle
ekonomik olarak dışa açılmaya başlamıştı, bölgede 19.yüzyılda pamuk üretiminin başlaması,
tarıma dayalı bir önsanayileşme döneminin Çukurova’da yaşanmasına neden oldu. Özellikle
tarım işçisi sayısının Türkiye’de en yüksek olduğu bölge Çukurova’ydı. Buna bağlı olarakta
Çukurova bölgesinde önemli bir sendikal gelişim yaşandı. Bölgede, 1946-1960 yılları
arasında toplam 77 sendika kuruldu ve 77 sendikanın 9’u tarım sendikalarıydı. Tarım
işçilerinin sendikalaşması en zor olan grup olduğu düşünüldüğünde Çukurova bölgesi, tarım
sendikalarının gelişiminde de önemli bir temel sağlamıştır.
Çukurova’da 1946 döneminde sendikalaşma faaliyetlerinde belirgin bir sosyalist etki
görülmektedir. Sosyalist etki 1950 sonrasında ortadan kalkmış, Çukurova’daki sendikalaşma
faaliyetleri milliyetçiliğe doğru kaymıştır.
28 Ağustos 1950 İlk üst örgütlenme olarak Adana’da Çukurova İşçi Sendikaları Birliği
kuruldu. 24 Nisan 1951’de Nusret Anafarta ve kendisine bağlı 7 sendika, birlikten ayrıldı. 27
Nisan 1952 tarihinde yapılan kongrede Güney İşçi Sendikaları Federasyonu’na (Güney-iş
Federasyon) dönüştü. Başkanlığa Hasan Özgüneş seçildi. Türk-iş’in kuruluş çalışmalarına
katıldı, kurucu federasyonlardan biri oldu.
Bu çalışma 1950-1960 arasında Çukurova bölgesindeki sendikal gelişmelerin bir portresini
çizmeye çalışarak profesyonel sendikacıların etkinliğini ve katkılarını; başta Hasan Özgüneş
olmak üzere değerlendirecektir. Kuruluş amacı “Adana ilinin çapraşık iş ve işçi sorunları ile
dağınık işkolları arasında eşgüdümlü bir işçi hareketi yaratabilmek” olan Güney İşçi
Sendikaları Federasyonu’nun faaliyetlerinin amacını gerçekleştirmeye olan katkısı
değerlendirilerek, sendikal gelişmelere olan etkisi açıklanacaktır