Çatı Örtüsü HareketininMekanın Akustik Karakterine Etkisi: ”Bostanlı Suat Taşer Açık Hava Tiyatrosu Örneği”

---

Atıf İçin Kopyala

Yılmaz Karaman Ö., Öziş F., Serin Kızılçay Y.

TAÇ Mimarlık Arkeoloji Kültür Sanat Dergisi, sa.10, ss.26-33, 2018 (Hakemli Dergi)

• Yayın Türü: Makale / Tam Makale
• Basım Tarihi: 2018
• Dergi Adı: TAÇ Mimarlık Arkeoloji Kültür Sanat Dergisi
• Derginin Tarandığı İndeksler: Other Indexes
• Sayfa Sayıları: ss.26-33
• Dokuz Eylül Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Hareketli yapı kabuğu tasarımı, mimarlık tarihinde ilk barınaklardan biri olan tanımlanan çadırlara değin uzanan bir geçmişe sahiptir. O dönemden günümüze, özellikle çatı/ üst örtü kurgusunun hareketli olması mekanın işlevi ile de bağlantılı olarak başta dış hava koşulları olmak üzere iç ve dış fiziksel etkilerin kontrolüne olanak tanımaktadır. 20. yy sonlarında ortaya çıkan teknolojik gelişmeler ve uygulama olanakları ise yapı kabuğundaki esneklik/değişkenlik kavramının farklı boyutlara taşınmasını beraberinde getirmektedir.

Özellikle açık hava etkinliklerinin gerçekleştirildiği toplanma amaçlı mekanlarda sıklıkla karşımıza çıkan açılıp kapanabilen nitelikte üst örtülerin, bir başka deyişle hareketli çatı strüktürlerinin tasarımında ve buna bağlı olarak sınıflandırılmasında, temel olarak seçilen hareket türü ile taşıyıcı sistem ve malzeme özellikleri etkili olmaktadır. Seçilen hareket tipi ve hareket sistemine göre malzeme seçimi yapılmakta ve buna bağlı olarak da hareketli çatı strüktürlerinde, hareket ve malzeme birlikte değerlendirilmektedir.[1]

Farklı işleve sahip yapılarda sıkça rastlanan yapı kabuğunun, özellikle de üst örtünün hareketi mekanların farklı hava koşullarına ve ışık etkilerine karşı değişebilir/ dönüşebilir nitelikte olmasını sağlarken, bir taraftan da ortamdaki işitsel koşullarının değişimini de beraberinde getirmektedir. Hareketli çatıya sahip binalar tasarlanırken, genellikle öncelikli tasarım parametresi olarak ele alınmamakla birlikte, mekânın işitsel konforu da göz önünde bulundurulmalıdır. İç mekânın kullanım amacı, tasarımı, kullanılan malzemelerin özellikleri, uygulanan hareketli çatı strüktürünün biçimi ve malzeme özelliği gibi etkenler işitsel koşulların oluşmasında önemli etkenlerdir. Ve bu bağlamda, çalışma kapsamında, hareketli çatı sistemine sahip yapı örnekleri üzerinden yapılan incelemeler ile mekanlarda çatı hareketinin sebep olabileceği akustik değişimler aktarılarak, örnek çalışma alanı olarak seçilen Bostanlı Suat Taşer Açık Hava Tiyatrosu akustik koşulları bakımından değerlendirilmektedir.