YABANCI DİL OLARAK TÜRKÇE SINIFLARINDA ULAÇLARIN ÖĞRETİMİNE İLİŞKİN ÖNERİLER: -(Y)ARAK, -(Y)IP, -DIKTAN SONRA


Oflaz Köleci E., Aktaş T., Şen E.

TURKOPHONE, cilt.2, sa.1, ss.1-9, 2016 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 2 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2016
  • Dergi Adı: TURKOPHONE
  • Sayfa Sayıları: ss.1-9
  • Dokuz Eylül Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Türkçede ulaçlar yantümce ile anatümce arasında neden, koşul, amaç, zamansal öncelik ve sonralık gibi anlam ilişkileri belirtmek için kullanılan dilbilgisel yapılardır. Birçok dilbilgisel bağlamda benzer işlevlerde görünen ulaçların Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde kullanılan ders malzemelerinde, bu yapıların kullanımsal ayrımlarının verilmesi de önem taşımaktadır. Bu çerçevede, alanyazında tarz, sıralılık bağlantısı ve yol açma gibi anlamsal ilişkileri sağladığı belirtilen –(y)ArAk ve –(y)Ip ulaçlarının; yine zamansal sıralılıkta “öncelik” anlamsal ilişkisini oluşturan –DIktAn sonra ulacının, yabancı dil olarak Türkçe öğrenen öğrenicilere öğretiminde sorunların çıkması olasıdır. Bu sorunlar da, sözü edilen bu yapıların bazı dilbilgisel bağlamlarda aynı/benzer işlevleri üstlenmelerinden kaynaklanmaktadır. Çalışmamızda, bu ulaçların farklı işlevlerinin örtük ve açık olarak sunulmasıyla elde edilen yazılı çalışmalardaki hatalar incelenmiştir. Sonuçta, 200 yazılı çalışmada çoğunlukla, bu ulaçların görüldüğü karmaşık tümcelerdeki eylemlerin anlamsal bütünlüğü, sıralılık bağlantısı ve tarz anlamsal ilişkilerinin kullanımında hatalar gözlemlenmiştir. Bu hataların giderilmesine yönelik açık dilbilgisel girdi sağlayan ne tür ders malzemeleri hazırlanabilir sorusuna yanıt aranacak ve bu ders malzemelerinin uygulanmasıyla çıkan verilerle önceki veriler karşılaştırılarak bir sonuca varılmaya çalışılacaktır.