Akademik Veri Yönetim Sistemi
XI. ULUSAL ODYOLOJİ VE KONUŞMA BOZUKLUKLARI KONGRESİ, Mersin, Türkiye, 7 - 10 Ekim 2022, ss.109, (Özet Bildiri)
Giriş ve Amaç: Cinsiyetsizleştirilmiş insan sesine verilen beyin yanıtlarının cinsiyet özellikleri barındıran seslerden farklı olması beklenmektedir. İlk kez oluşturulan cinsiyetsiz dikotik dinleme test protokolünde, cinsiyetsizleştirilmiş heceler ile cinsiyet özellikleri barındıran hecelerin işitsel asimetri açısından davranışsal değerlendirmeleri yapılması amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışmaya yaş ortalaması 24,03 (yıl) olan 49 gönüllü dahil edilmiştir. Her katılımcı için üç dikotik oturumu sonrasında uygulanan ve test süresince kullanılan kadın, erkek ve cinsiyetsiz dikotik hecelerinin tümünün homonim versiyonları dinletilerek, görsel skala üzerinde erkek ve kadın arasında ilerleyen bir çizgi üzerinde işaretlemeler sağlanmıştır. Elde edilen veriler gruplanarak 3 ayrı Friedmann Testi uygulandı. Ardından post-hoc incelemeler için ikili karşılaştırmalar yapmak amacıyla Wilcoxon testleri uygulanmıştır (bonferroni düzeltmesi ile). Bilgisayar ortamında kadın sesleri, her iki cinsiyetin karakteristik özelliklerini belirgin olarak yansıtmayan 155Hz – 165Hz aralığına olabildiğince yakın, doğal duyumu koruyabilecek bir aralığa çekilmiştir. Frekansın tek başına sesin cinsiyetini algılamada yetersiz bir girdi olması ve tını ile birlikte kullanılması dolayısıyla, tek heceli uyaranlar için tını üzerinden cinsiyet kategorize edilebilecek diğer parametrelerde de değişiklik yapılmıştır; reverberasyon süreleri standardize edilmiştir, ıslık ve yansıma seslerin frekansları anlaşılabilirliği engellenmeyecek şekilde bir ekolayzır yardımıyla dışlanmıştır. Bulgular: Dikotik dinleme testinde cinsiyetsizleştirilmiş insan sesinin algısal süreçlerinin değerlendirildiği bu çalışmada; kadın ve erkek seslerine göre cinsiyetsizleştirilmiş seslerde sağ kulaktan algılanan hecelerin sayısında anlamlı bir düşüş gözlenmiştir (p<0.001). Erkek sesi kullanılarak yapılan Dikotik Dinleme Testi (DDTE), Kadın sesi kullanılarak yapılan Dikotik Dinleme Testi (DDTK) ve Cinsiyetsizleştirilmiş insan sesi kullanılarak yapılan Dikotik Dinleme Testi (DDTC) oturumlarında sol kulaktan algılanan doğru yanıt sayıları arasında anlamlı bir etki saptanmamıştır (p>0,016). Sonuç ve Öneriler: Bu çalışma ile literatürde ilk kez kullanılan DDTC’de hemisferik asimetrinin (sağ kulak baskınlığının) DDTE ve DDTK’ye göre değiştiği gösterilmiştir. Bu değişikliğin hangi mekanizmalardan kaynaklandığı, hangi beyin bölgelerinin bu süreçte ne şekilde görev aldığı henüz açıklığa kavuşturulamamıştır. İleri çalışmalarda bu süreçlerin aydınlatılmasına ihtiyaç bulunmaktadır. Kadın sesinin ne düzeyde “kadın sesi” olarak algılandığı, erkek sesinin ne düzeyde “erkek sesi” olarak algılandığı ve bu algının farklı kullanım alanlarında (örn. Navigasyon cihazı, kişisel asistan) bizleri nasıl etkilediği irdelenmesi gereken konular arasındadır.