Astronomi Alanında Yapılan Çalışmaların Bibliyometrik Analizi


Yener D., Özkaya A., Yamaç R. Z.

5. Uluslararası Fen, Matematik, Girişimcilik ve Teknoloji Eğitimi Kongresi, Balıkesir, Türkiye, 17 - 19 Mayıs 2025, ss.76, (Özet Bildiri)

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Balıkesir
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.76
  • Dokuz Eylül Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

İnsanlar tarih boyunca gökyüzünü gözlemleyerek zamanı belirleme, yön bulma ve doğa olaylarını yorumlama amacıyla astronomi ile ilgilenmiştir. Astronomi, fizik, kimya ve biyoloji gibi farklı disiplinleri içeren, insanlığın hayatta kalma gereksinimlerinden doğmuş en eski bilim dallarından biridir (Percy, 1998). Uzay yarışı ile birlikte astronominin eğitim programlarına entegrasyonu önemli hale gelmiş, bu doğrultuda astronomi eğitimi alanında çalışmalar hız kazanmıştır. Bu çalışmada, astronomi eğitimi alanındaki akademik çalışmaların bibliyometrik ve metin madenciliği analizi ile incelenmesi amaçlanmıştır. Scopus, Dimensions, Lens ve Web of Science (WoS) veri tabanlarından 1983-2023 yılları arasında yayımlanmış 1356 makale toplanmıştır. Bibliometrix (Biblioshiny) R programı kullanılarak veriler işlenmiş ve astronomi eğitimi araştırmalarının yıllara göre dağılımı, en çok atıf alan dergiler, en fazla yayın yapan yazarlar gibi bibliyometrik ölçütler analiz edilmiştir. Ayrıca, başlık ve özet bölümlerinde kelime madenciliği uygulanarak unigram, bigram ve trigram analizleri gerçekleştirilmiştir. Elde edilen bulgulara göre, astronomi eğitimi ile ilgili çalışmaların 1983 yılında başladığı ve 2023’e kadar toplam 1356 çalışmanın yayımlandığı tespit edilmiştir. En çok yayın yapan dergi Astronomy Education Review (f=319; h-index=28), en fazla yayın yapan yazar ise Slater (f=49) olarak belirlenmiştir. Kelime madenciliği analizlerinde en sık geçen kelimeler “astronomi”, “astronomi eğitimi”, “öğretmen eğitimi” ve “okul öncesi eğitimi” olmuştur. Sonuç olarak, astronomi eğitimi, akademik olarak 1983’ten beri çalışılmasına rağmen, hâlâ gelişmekte olan bir alandır.