PERİ MASALLARINA ELEŞTİREL BİR BAKIŞ


sargın m., Kılıç E.

Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, cilt.12, sa.2, ss.607-622, 2023 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 12 Sayı: 2
  • Basım Tarihi: 2023
  • Dergi Adı: Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Academic Search Premier, MLA - Modern Language Association Database, TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.607-622
  • Dokuz Eylül Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Toplumsal ve kültürel özellikleri gelecek nesillere aktaran ana edebî türler arasında yer alan peri masalları sözlü edebiyattan yazılı edebiyata geçiş sürecinde erkek yazar ve koleksiyoncular nedeniyle, ataerkil ideoloji ve eril söylemden etkilenmişlerdir. Masalların yazılı versiyonlarında kadın karakterlerin cinsiyetçi tutuma maruz kalarak, erkek karakterlere nazaran ikincil olarak temsil edildiği görülmektedir. Geleneksel masalların toplumdaki baskın ideolojiyi gelecek nesillere aktarmada rol oynadığı ve bu nedenle kuşaklar boyu bir baskı aracı olmayı sürdürebileceği ileri sürülmektedir. Bu görüşten hareketle, masalların bazı alt metinlerden temizlenmesi gerekliliğini savunan, Karşı Masal veya Anti-Masal olarak isimlendirilen yeni bir masal anlayışı ortaya çıkmıştır. Bu çalışmada üç klasik peri masalının Anti-Masal örneği olarak yeniden yazımlarının eski versiyonları ile karşılaştırılıp Eleştirel Söylem Çözümlemesi çerçevesinde değerlendirilerek cinsiyetçi söylemlerin tespit edilmesi amaçlanmıştır.
Fairy tales, which are among the main literary genres that transfer social and cultural characteristics to future generations, have been influenced by patriarchal ideology and masculine discourse due to male writers and collectors in the transition period from oral to written literature. In the written versions, it is seen that the female characters are exposed to a sexist attitude and are represented as secondary to the male characters. It is claimed that traditional tales play a role in transferring the dominant ideology to future generations, therefore; they can continue to be a tool of oppression. Accordingly, a new understanding of fairy tales, called Counter-Tale or Anti- Tale, has emerged, which argues that tales should be cleaned from some subtexts. In this study three examples of Anti-Tales are compared with their old versions and are evaluated within the frame of Critical Discourse Analysis to uncover the sexist discourse within them.