Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, cilt.42, sa.2, ss.1-13, 2025 (TRDizin)
Suça sürüklenen ergenlerin sosyal beceriler kazanması, ahlaki muhakeme becerileri geliştirmesi, toplumsal normlara uyması ve bütünleşmesi gibi adımlar bağımlılıkla mücadele sürecinde toplumsal pratiklerin önsel belirleyicileri olarak görülmelidir. Ceza adaleti sisteminin bir parçası olarak denetimli serbestlik uygulamaları yükümlülerin denetim süreci içerisinde hem topluma hem de kendilerine karşı bireyleri kanıt sunmaya davet eder. Bununla birlikte denetimli serbestlik uygulamalarının erken yaş evrelerine uyarlanan doğası, denetimli serbestlik pratiğini sadece bir ceza teorisi olarak değerlendirmez aynı zamanda koruyucu ve önleyici uygulamalar eşliğinde toplumsal alanın bir parçası haline getirir. Bu makale uyuşturucu ve uyarıcı madde kullanımından kaynaklı suça sürüklenen ergenlerin rehabilitasyon sürecine odaklanmakta, denetimli serbestlik faaliyetlerinin etki düzeylerini incelemek için suça sürüklenen ergenlerin katılım gösterdiği sosyal etkinlikleri dikkate almakta, sosyolojik bakış açısıyla toplumsal çevrenin önem durumunu incelemektedir. Dolayısıyla söz konusu sorunsalı çözümlemede suça sürüklenen ergenlerin sosyal, kültürel ve eğitsel faaliyetlere katılım süreci tek başına bağımlılıkla mücadele süreci açısından toplumsal gerçekliğin bir parçası olarak değerlendirilemeyeceği öncülünden hareketle suça sürüklenen ergenleri madde kullanımına yönlendiren çevresel faktörlerin önem düzeylerinin incelenmesi bu çalışmanın analitik boyutunu oluşturmaktadır. Çalışmanın boylamsal araştırma sürecinde ise suça sürüklenen ergenler ilgi alanlarına göre görsel, eğitsel ve kültürel faaliyetlere yönlendirilmiş, ardından çevresel faktörlerdeki değişim durumları faaliyetlerin öncesinde ve sonrasında problemli davranış ölçeğinin sosyal çevreye ilişkin alt faktörleri bağlamında incelenmiştir. Araştırma sonucunda denetimli serbestlik sürecinde suça sürüklenen ergenlerdeki değişimi ele almak için yaşadıkları çevrelerin rolüne yönelik durum tespiti yapılmasının yanı sıra antisosyal davranışların etkisi ve önem düzeylerinin ortaya çıkarılmasının istatistiksel açıdan anlamlı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu doğrultuda bağımlılıkla mücadele sürecinde uygulanan kaynaklara ek olarak bahse konu değişkenlerden hareketle değerlendirme yapılmasının önemi bulgulanmıştır.