Sıçanlarda Sitalopram Zehirlenmesinde Oluşan Kardiyovasküler Toksik Etkilerin Mekanizmasında Endojen Adenozinin Rolü

Oransay K., Hocaoğlu Aksay N., Büyükdeligöz M., Tunçok Y., Kalkan Ş.

Türk Farmakoloji Derneği 20. Ulusal Farmakoloji Kongresi. 3. Klinik Toksikoloji Sempozyumu, 4. Klinik Farmakoloji Sempozyumu, Antalya, Türkiye, 4 - 07 Kasım 2009, ss.221

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Antalya
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.221
  • Dokuz Eylül Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

AMAÇ: Sitalopram zehirlenmesinde oluşan kardiyovasküler toksik etkilerin mekanizmasında endojen adenozinin rolünün araştırılması ve sitalopramın plazma adenozin düzeyi üzerine etkisinin gösterilmesidir. GEREÇ-YÖNTEM: Sıçanlar üç gruba randomize edildi. Grup 1 (kontrol)’e sitalopram infüze edilmeden (4 mg/kg/dk-60 dk) 1 saat önce %5 dekstroz intraperitoneal (i.p) olarak verildi. Grup 2 ve grup 3’e ilaç infüzyonuna başlamadan 1 saat önce EHNA (10 mg/kg i.p, adenozin deaminaz inhibitörü) ve NBTI (1mg/kg i.p, adenozin transport inhibitörü)verildi. Takiben grup 2’ye %5 dekstroz, grup 3’e sitalopram 60 dk. boyunca infüze edildi. Ortalama arteriyel basınç (OAB), kalp atım hızı (KAH), QRS ve QT süresi kaydedildi. Deneye başlamadan önce ve deney sonunda sıçanlardan kan alınarak plazma adenozin düzeyleri HPLC ile ölçüldü. İstatistiksel analizde grup içinde tekrarlayan ölçümlerde ANOVA, gruplar arasında ANOVA kullanıldı (TÜBİTAK 107S251 ). BULGULAR: Sitalopram infüzyonu plazma adenozin düzeyini değiştirmedi (p>0.05). EHNA/NBTI verilen gruplarda plazma adenozin düzeylerinde istatistiksel olarak anlamlı artış oluştu (p<0.01). Sitalopram infüzyonu OAB ve KAH da istatistiksel olarak anlamlı azalma, QRS ve QT süresinde uzama oluşturdu (10.dk dan itabaren p<0.001). Endojen adenozin etkinliğinin değerlendirildiği EHNA/NBTI verilen grupta; OAB ve KAH da anlamlı azalma (30. dk dan itibaren, p<0.01, p<0.05; sırasıyla), QRS süresinde ise uzama görüldü (sadece 50.dk da p<0.05). EHNA/NBTI verilen gruplarda; sitalopram infüzyonunun oluşturduğu OAB ve KAH’ daki azalma, QRS ve QT süresindeki uzama, dekstroz infüzyonuna göre istatistiksel olarak daha anlamlı bulundu (p<0.05). SONUÇLAR: Sitalopram infüzyonu plazma adenozin düzeyini artırmadı. Endojen adenozin artışının oluşturduğu kardiyovasküler etkiler sitalopram tarafından potansiyalize edildi. Bu sonuçlar adenozin ile sitalopramın kardiyovasküler etkilerinde benzer moleküler mekanizmaların rol oynadığını düşündürmektedir. Anahtar Kelimeler: Amitriptilin, endojen adenozin, hipotansiyon, QRS uzaması