Akademik Veri Yönetim Sistemi
Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, cilt.17, ss.69-95, 2017 (Hakemli Dergi)
1920 Yazında Sevr Antlaşması’nı Osmanlı Hükümeti’ne imzalatmayı başaran İtilaf Devletleri, antlaşmanın Ankara Hükümeti’nce de kabulünün sağlanmasını istiyorlardı. Damat Ferit Paşa Hükümeti’nin Anadolu üzerinde yürüttüğü sertlik yanlısı politikadan bir sonuç alamadığı görülmüş, üstelik Yunan Ordusu’nun Anadolu’daki ilerleyişi de milliyetçilerce durdurulmuştu. Bu durumda İtilaf Devletleri, antlaşmayı Anadolu’daki milliyetçilere de kabul ettirebilmek için yeni bir arayışa yöneldiler. Padişah Vahdettin üzerinde baskı kurarak Damat Ferit Paşa Hükümeti’nin istifasını, yerine Tevfik Paşa Hükümeti’nin kurulmasını sağladılar. İstanbul- Anadolu uzlaşmasını sağlamak amacıyla iş başına getirilen Tevfik Paşa Hükümeti, 3 Aralık 1920’de, Ahmet İzzet Paşa başkanlığında kurulan bir heyeti Anadolu’ya gönderdi. Heyet 5 Aralık’ta Bilecik’te Ankara Heyeti ile bir araya geldi. Mustafa Kemal’in ustaca yaptığı bir manevra ile heyet Ankara’ya götürüldü ve alıkondu. Böylece İstanbul’un Anadolu ile uzlaşma çabası daha baştan başarısız kılındı. Heyet Ankara’da iken Ankara basını, Mustafa Kemal’in düşünceleri doğrultusunda yayın yaparken, İstanbul basını gerçeği yansıtmayan söylentilere dayalı haberler verdi. Heyet, Londra Konferansı günlerinde sessiz sedasız İstanbul’a geri döndü.
Allied powers who had succeeded in getting Treaty of Sevres signed to Ottoman Government in the summer of 1920 demanded that acceptance of the treaty by Ankara government be procured, as well. It had been seen that Damat Ferit Pasha government had not obtained any result from rigoristic policy which had been conducted over Anatolia by Damat Ferit Pasha government and, furthermore, gaining ground of Greek Army across Anatolia had been stopped by nationalists. In this case, Allied Powers turned towards a new quest in order to be able to get the treaty accepted to the nationalists, too. By putting the pressure on Sultan Vahdettin (Mehmed VI), Allied Powers procured the resignation of Damat Ferit Pasha government and, instead, that Tevfik Pasha government be formed. Put into power in order to compromise Istanbul-Anatolia reconciliation, Tevfik Pasha Government sended a commitee which had been established under the chairmanship of Ahmet İzzet Pasha to Anatolia on 3rd December, 1920. The commitee met with Ankara committee on 5th December in Bilecik. Through a manoeuvre by Mustafa Kemal Pasha, the committee was taken to Ankara and detained. Thus, reconciliation effort of İstanbul with Anatolia was made unsuccessful from the very beginning. When the committee was in Ankara, while Ankara press was making news in line with Mustafa Kemal’s thoughts, İstanbul press was giving rumour-based news which did not reflect the truth. The committee returned in a quiet and retiring way to İstanbul during the days of London Conference.