Kavâidüt-Tefsîr’e Dair Kaide Eleştirisi: Habenneke El-Meydânî Örneği

Creative Commons License

Yıldırım A.

Balıkesir İlahiyat Dergisi, sa.15, ss.201-224, 2022 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Basım Tarihi: 2022
  • Dergi Adı: Balıkesir İlahiyat Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Index Copernicus, Sobiad Atıf Dizini
  • Sayfa Sayıları: ss.201-224
  • Dokuz Eylül Üniversitesi Adresli: Hayır

Özet

Kur’ân’ın doğru şekilde anlaşılması için Arap dilinin önemi tartışma götürmez bir gerçektir. Bu sebeple âlimler Kur’ân’ın verdiği mesajı doğru anlamak için müfessirlerin düşüncelerine yön veren dil eksenli kaideleri belirlemeye çalışmışlardır. Tefsir ilminde karşılığını bulan bu yaklaşım kavâidü’t-tefsîr kavramının doğmasına sebep olmuştur. İlk (H. I-IV) ve orta (H. V-IX) dönemde karşılığını bulamayan bu yaklaşım, son dönemde rağbet görmüştür. Çalışmada ilk olarak kavâidü’t-tefsîr kavramının tarihçesi ele alınmıştır. Daha sonra literatüre dair eserler göz önünde bulundurularak bu kavramın tanımı yapılmıştır. Yapılan tanım özelinde Habenneke el-Meydânî’nin (ö. 2004) Kavâ‘idü’t-Tedebburi’l-Emsel li-Kitâbillâhi azze ve celle adlı eseri örneklem olarak seçilmiştir. Kavâidü’t-tefsîr kavramının tanımı ve bu konuda oluşturulan tasnif bağlamında ilgili eser incelenmiştir. Yapılan tasnifte Habenneke’nin eserinde tespit ettiği kaideler; Kur’ân’ı yorumlama faaliyetine yön verme ve ayetten çıkarılan bir yorum (sonuç) olarak ele alınmıştır. Sonuç olarak bu araştırmada Habenneke’nin eserinde belirlediği kaidelerin kavâidü’t-tefsîr açısından mâhiyeti ortaya konulmuştur.