Koku ayırt etme becerisi ile bellek arasındaki ilişki


Creative Commons License

Akgül Ö., Huseynzada S., Ecevit M.

21.Ulusal Sinirbilim Kongresi, Bolu, Türkiye, 8 - 11 Haziran 2023, ss.108-109, (Tam Metin Bildiri)

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Bolu
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.108-109
  • Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
  • Dokuz Eylül Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

AMAÇ: Kokuları genellikle çeşitli arka plan seslerinin varlığında algılasak da, arka plan sesinin koku algısı üzerindeki etkileri hakkında çok az şey bilinmektedir. Arka plan sesinin kognitif süreçler üzerinde etkisi olduğu bulgularına dayanarak arka plan müziği (ör: hoş olan ve hoş olmayan müzik parçaları) eşliğinde koku ayırt etme görevinin uzun süreli bellek ile ilişkili olacağı hipotez edilmiştir. YÖNTEM: Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Anabilim Dalında gerçekleştirilen çalışmaya 20 kişi katılmıştır. Katılımcılar, psikiyatrik bozukluk açısından DSM-V bozuklukları için yapılandırılmış klinik görüşme ile değerlendirilmiş olup odyometrisinde işitme eşikleri normal saptanmış olan ve klinik muayene sonucunda normosmik olan kişiler çalışmaya dahil edilmiştir. Olfaktör-işitsel entegrasyonun değerlendirmesi adına tüm katılımcılara randomize şekilde sessiz ortamda ve arka plan müzik (hoşa giden müzik parçaları, hoşa gitmeyen müzik parçaları) eşliğinde Sniffin Sticks koku ayırt etme testi yapılmıştır. Rey işitsel sözel öğrenme testi ile de bellek değerlendirilmiştir. IBM SPSS Statistics 22.0 programı ile değişkenler arası ilişki Spearman korelasyon analizi ile incelenmiştir. BULGULAR: 7 erkek ve 13 kadından oluşan örneklemin yaş ortalamaları 34.05 ± 12.01, toplam eğitim yılları ise 15.20 ± 4.07 olarak saptanmıştır. Uzun süreli bellek ile hem hoş olan müzik hem de hoş olmayan müzik eşliğindeki koku ayırt etme performansının istatistiksel olarak anlamlı şekilde pozitif yönlü ilişki gösterdiği bulunmuştur (sırasıyla; r=0.489 p=0.029, r=0.700 p=0.001). Sessiz ortamda ise koku ayırt etme performansı ile uzun süreli bellek arasında herhangi bir ilişkiye rastlanılmamıştır (p>0.05). SONUÇ: Yapılan çalışmalarda bellek veya hatırlama gibi kognitif görevlerin koku ayırt etme performansını etkilediği bildirilmiştir. Çalışmamızda arka plan müzik eşliğinde koku ayırt etme becerisinin uzun süreli bellek ile pozitif yönlü ilişkili olduğu bulunmuştur. Sessiz ortama kıyasla arka plan müzik eşliğinde belleğin etkilenmesi nedeniyle arka plan sesinin bilişsel işlevler üzerine etkisinin kapsamlı bir şekilde nöropsikolojik çalışmalarca incelenmesinin önemli olacağı düşünülmektedir. Anahtar Kelimeler: koku ayırt etme, bellek, kognisyon