Akademik Veri Yönetim Sistemi
docomomo_Türkiye POSTER SUNUŞLARI - Türkiye Mimarlığında Modernizmin Yerel Açılımları XX, İzmir, Türkiye, 6 - 07 Aralık 2024, ss.64, (Özet Bildiri)
1940’lı yıllarda inşa edilen Lüks Otel, Adana’nın Seyhan ilçesinde Sarıyakup Mahallesi, Ali Münif Yeğenağa Caddesi üzerinde konumlanmaktadır. Tescillenmiş olan yapı, Adana'nın tarihi ve ticari kent merkezinin önemli bir kesişim noktasında yer almaktadır. Kesik U biçimindeki özgün planı, köşe parseli tamamen dolduran yerleşim düzeni ve modernist mimari anlayışıyla dikkat çeken yapı, inşa edildiği dönemin ticari ve sosyal yaşamına hizmet etmiştir. Yapının ana caddeye bakan cepheleri üç katlı, ara sokağa bakan kısmı ise iki katlı olarak inşa edilmiştir. Yapının taşıyıcı sistemi, bu dönemde sıklıkla kullanılan bir yöntem olan yığma yapım tekniğine dayanmaktadır. Yapının zemin katı tamamen dükkanlara ayrılmışken, üst katlar otel odaları ve ortak alanlar olarak düzenlenmiştir. Cephe tasarımında ritmik bir düzenleme söz konusudur; pencereler çerçevelerle belirginleştirilmiş ve bazı bölümlerde kemerli olarak tasarlanmıştır. Bu estetik özellik, cepheye karakteristik bir görünüm kazandırmaktadır. Otelin üst katlarında, cadde cephesine bakan geniş odalar konumlandırılmışken, küçük odalar iç avluya bakmaktadır. Bu avlu, büyük dut ağaçlarıyla kaplanmış olup, çevredeki esnafın yazın serinlemek için kullandığı bir alana dönüşmüştür. Yapının ana girişi, kabaltı adı verilen basık kemerlerle desteklenen bir bölümden sağlanmakta olup, bu alan binaya tarihi bir hava katmaktadır. Ek olarak, avluya ve yola bakan çıkmalarla yapı daha estetik ve işlevsel bir hale getirilmiştir. Yapı, Adana’nın pamuk üretimiyle şekillenen ekonomik yapısının bir parçası olarak, çevre köy ve kasabalardan gelen tüccarların konaklama ihtiyaçlarını karşılamıştır. Aynı zamanda, zemin kattaki ticari işletmeler ve geniş iç avlusuyla hem ticari hem de sosyal bir etkileşim alanı yaratmıştır. Bugün zemin katında hâlâ ticari faaliyetler sürse de yapı, 1998 depreminden sonra otel işlevini kaybetmiş ve bakımsız bir duruma gelmiştir. Lüks Otel, mimari özgünlüğünü büyük ölçüde korumuş, estetik değeri yüksek ve tarihsel olarak önemli bir yapıdır. Yapının, ticaret merkezi ile entegre edilmiş otel fonksiyonu, bulunduğu bölgenin sosyal yaşamında bir dönemin simgesi haline gelmiştir. Hem estetik hem de işlevsellik açısından değerli olan bu yapı, Adana’nın kültürel mirasına katkı sağlayabilecek niteliktedir. Terk edilmiş durumda olsa da, yapının yenileme ve koruma çalışmalarıyla kent hafızasında yeniden aktif bir sosyal, kültürel ve ticari merkez haline gelme potansiyeli bulunmaktadır. Lüks Otel, koruma altına alınıp yenilendiğinde, kent kimliğini güçlendirecek ve geçmişi gelecek nesillere taşıyacak önemli bir kültürel miras olarak değerlendirilmektedir.