17. Türk Rinoloji Kongresi, İzmir, Türkiye, 17 - 20 Kasım 2023, ss.47, (Özet Bildiri)
Özet
Amaç: Bu çalışmada
amacımız kliniğimizde yapılan endoskopik transsfenoidal yaklaşım ile hipofiz
adenom cerrahisi hakkında kendi deneyimlerimizi aktarmaktır.
Giriş: Günümüzde hem
görüntüleme teknikleri hem de cerrahi aletlerdeki gelişmeler sayesinde
endoskopik yöntem ile hipofiz tümör cerrahisinin popülaritesi artmıştır. Diğer
cerrahi yöntemlere göre daha az invazif olması, daha iyi görüntü ve açı ile
cerrahi yapma şansı vermesi, sella tursikadaki yapıları ve komşuluklarını daha
iyi değerlendirme imkanı tanıması, komplikasyon oranlarının daha az olması,
ameliyat ve hastanede yatış süresinin kısa olması, ameliyat sonrası
sonuçlarının başarılı olması bu yöntemin tercih edilmesini sağlamaktadır. Bu
tekniğin Kulak Burun Boğa z (KBB) ve Beyin Cerrahisi uzmanları tarafından
ortaklaşa yapılması etkili ve doğru tedavinin etkin şekilde yapılmasını
sağlamaktadır. Bu çalışmada hastanemizde KBB ve Beyin Cerrahisi ortak çalışması
ile endoskopik transsfenoidal hipofizektomi ameliyatı yapılan hastalarımızın
klinik, görüntüleme yöntemleri, patoloji sonuçları ve cerrahi tedavi sonrası
kısa ve uzun dönem takip sonuçlarının sunulması amaçlanmıştır.
Gereç-yöntem: Haziran 2009 ile
Aralık 2022 tarihleri arasında hipofiz adenomu tanısı alıp cerrahi planlanan
hastalardan, Kulak Burun Boğaz ile Beyin Cerrahisi tarafından ortaklaşa yapılan
endoskopik transsfenoidal hipofizektomi tekniği ile ameliyat edilen 19 hastaya
uygulanan 22 cerrahinin sonuçları geriye dönük olarak incelendi. Hastaların
yaş, cinsiyet, başvuru semptomları, hipofiz manyetik rezonans görüntüleme
bulguları, paranazal bilgisayarlı tomografi bulguları, patolojileri, hastanede
yatış süreleri, intraoperatif ve postoperatif komplikasyonları, cerrahi
sırasında kullanılan materyaller, takip süreleri ve hormon düzeyleri
değerlendirildi.
Bulgular: Hipofiz adenomu
ön tanısı olan 19 hastaya uygulanan 22 cerrahi çalışmaya dâhil edildi.
Olguların 10’u kadın, 9’ u erkek ve ortalama yaşları 42.3 ± 24,3 idi. En sık
şikayetler baş ağrısı, görme bozukluğu, menstrüal düzensizlik ve hirsutismus
olarak izlendi. Hipofiz Manyetik Rezonans Görüntülemesi’nde saptanan kitlelerin
16 tanesi (%84,2) makroadenom 3 tanesi (%15,8) mikroadenom olarak değerlendirildi.
Olguların 15 tanesinde (%78,9) fonksiyonel 4 tanesinde (%21,1) non-fonksiyonel
hipofiz adenomu tespit edildi. 6 hastada prolaktinoma (%31,5), 5 hastada ACTH
salgılayan adenom (%26,3), 3 hastada GH salgılayan adenom (%15,7), 4 hastada
kraniofarengioma (%21), 1 hastada ise adenokarsinom metastazı (%5,2) tespit
edildi. Cerrahi başarı olarak 16 (%84,2) hastada tam kür sağlandı, 3 (%15,8)
hastaya revizyon endoskopik trannsfenoidal hipofizektomi yapıldı. Revizyon
Cerrahi yapılan hastarın en az 2 yıllık takiplerinde nüks izlenmedi. Hastaların
yalnızca 1 tanesinde komplikasyon görüldü. Bu hastada operasyondan 1 gün sonra
başlayan dirençli burun kanaması tespit edildi ve ameliyathane şartlarında
kontrol altınaalındı.3 hastaya aynı seansta septoplasti 1 hastaya da aynı
seansta konka cerrahisi uygulandı. Hastaların hastanede kalış süreleri 5,63 gün
olarak tespit edildi.
Sonuç: Endoskopik
transsfenoidal hipofizektomi ameliyatı hipofiz kitlelerinin tedavisinde, kısa
ve uzun dönem sonuçları bakımından güvenli ve etkili bir cerrahi yöntemdir.
Anahtar kelimeler: cerrahi, hipofiz, transsfenoidal yaklaşım, endoskopik cerrahi
Abstract
Objective: The aim of this study is to share our clinical experience with endoscopic transsphenoidal pituitary adenoma surgery performed in our clinic.
Introduction: With advances in imaging technologies and surgical instruments, endoscopic techniques for pituitary tumor surgery have gained increasing popularity. Compared with other surgical approaches, the endoscopic method is less invasive, provides better visualization and access angles, allows for more detailed evaluation of sellar structures and their neighboring anatomy, and is associated with lower complication rates, shorter operative and hospitalization times, and favorable postoperative outcomes. Performing this technique collaboratively by otorhinolaryngology (ENT) and neurosurgery specialists ensures effective and accurate treatment. This study aimed to present the clinical, radiological, pathological, and short- and long-term postoperative outcomes of patients who underwent endoscopic transsphenoidal hypophysectomy jointly performed by ENT and neurosurgery departments in our hospital.
Materials and Methods: A retrospective analysis was conducted on 22 surgical procedures performed in 19 patients who underwent endoscopic transsphenoidal hypophysectomy jointly performed by ENT and neurosurgery departments between June 2009 and December 2022. Patients were evaluated for age, sex, presenting symptoms, pituitary magnetic resonance imaging (MRI) and paranasal computed tomography (CT) findings, pathology results, hospitalization duration, intraoperative and postoperative complications, surgical materials used, follow-up period, and hormone levels.
Results: A total of 22 surgeries performed on 19 patients with a pre-diagnosis of pituitary adenoma were included in the study. Of these patients, 10 were female and 9 were male, with a mean age of 42.3 ± 24.3 years. The most common presenting symptoms were headache, visual impairment, menstrual irregularities, and hirsutism. MRI revealed 16 macroadenomas (84.2%) and 3 microadenomas (15.8%). Fifteen patients (78.9%) had functional and 4 (21.1%) had nonfunctional pituitary adenomas. Pathologically, 6 patients (31.5%) had prolactinomas, 5 (26.3%) ACTH-secreting adenomas, 3 (15.7%) GH-secreting adenomas, 4 (21%) craniopharyngiomas, and 1 (5.2%) metastatic adenocarcinoma. Surgical success (complete resection) was achieved in 16 patients (84.2%), and 3 patients (15.8%) required revision endoscopic transsphenoidal hypophysectomy. No recurrence was observed during a minimum follow-up period of two years in patients who underwent revision surgery. Only one patient developed a postoperative complication—persistent nasal bleeding on postoperative day one—which was successfully controlled under operating room conditions. Septoplasty was performed concurrently in 3 patients, and turbinate surgery in 1 patient. The average hospital stay was 5.63 days.
Conclusion: Endoscopic transsphenoidal hypophysectomy is a safe and effective surgical technique for the treatment of pituitary lesions, offering favorable short- and long-term outcomes.
Keywords: surgery, pituitary, transsphenoidal approach, endoscopic surgery