AKADEMİSYEN YAYINEVİ, Ankara, 2021
Yaşadığımız Dünyada her gün yeni problem durumları ile karşı karşıya kalmaktayız. Yaşamı anlaşılır kılabilmek adına aranılan cevapları bulabilmenin, gerçek sonuçlara ulaşabilmenın en temel ve akılcı yolu bilimsel verilere dayalı çalışmalardır. Küçük yaşlardan itibaren bilimsel süreçler ışığında ilerlemenin önemi giderek daha iyi anlaşılmaktadır. Bu süreçte teknoloji, mühendislik, matematik ve sanat ile birleştirilmiş fen eğitiminde uygulamalı etkinliklere dayalı deneysel tasarımlar çok daha fazla önem kazanmış durumdadır. Bilim alanındaki gelişmeler ve keşiflere göre yeni deneysel tasarımlar, elementler ve kimyasal reaksiyonlar pratik uygulamalara dâhil edilmektedir Günümüzün teknolojik gelişimi, artan bir hızla bilgi toplamamıza ve onaylamamıza; aynı zamanda daha çok veriyi bir arada kullanarak deneysel çalışmalar yapma imkânı sunmaktadır. Deneysel çalışmaların gerçekleştirildiği çalışma ortamları olan labaoratuvarların kullanımı pek çok alanda giderek yaygınlaşmaktadır. Laboratuvar kullanımının okul öncesi, ilkokul, ortaokul, lise, üniversite eğitiminde kullanılmasının yanı sıra farklı çalışma alanlarında da kullanılmaktadır. Laboratuvarların organizasyonu ve içeriği, bünyesinde çalışan uzmanların farklı gereksinimlerine göre belirlenmektedir. Sizlere sunulan kitap küçük yaşlardan itibaren laboratuvar ortamında güvenle çalışabilmek için gerekli bilgileri içermektedir. Bu kılavuz, laboratuvarlarda daha güvenli çalışma alanlarını desteklemek için sadece fen bilgisi öğretmenleri için değil, fizik, kimya, biyoloji öğretmenleri, alan uzmanları, okul müdürleri, idareciler ve diğer fen eğitimi öğretmen yetiştirme alan eğitimileri için de faydalı olabilir. Önceliklerden biri fen bilimleri öğretmenlerinin misyonunu ve okul fen laboratuvar güvenliği yönetmeliklerini anlamak ve okul fen laboratuvarı kazalarının sıklığı konusunda öğretmenleri ve yetkilileri bilinçlendirmektir. Okullarda laboratuvarlar sınıf ortamından daha tehlikeli alanlardır. Örneğin öğrenciler cam malzemeleri kırabilir ve yanlış etkileşimlerle araçları kullanabilirler. Bu kazalar bazen basit kesiklere veya yaralanmalara neden olabilirken bazen de ciddi yanıklara ve ciddi yaralanmalara neden olabilir. Bu nedenle bu tür kazalara karşı bilinçli müdahalelerle zararları en aza indirebilecek bazı düzenlemelere ve eğitimsel müdahalelere ihtiyaç vardır. Bu kılavuzda yer alan konular daha güvenli bir öğrenme ortamı oluşturmaya yardımcı olacaktır. Güvenilir olduğuna inanılan ve alanının en iyileri olarak bilinen kaynakların desteğiyle oluşturulan “Fen Öğretmenleri için Laboratuvar Güvenliği” kitabında aşağıda sıralanan konular ile ilgili açıklamalara yer verilmektedir.
Fen Bilimleri Öğretim Programının Laboratuvar Uygulamaları Açısından Tarihsel Gelişimi
Laboratuvar güvenliğinin boyutları
Laboratuvarda güvenli öğrenme ortamı oluşturma
Laboratuvarda güvenli çalışabilmek için gerekli alan
Birleştirilmiş laboratuvar ortamları ve öğrenci sayısı
Laboratuvarda kimyasalların güvenli depolanması
Laboratuvarda elektrik güvenliği
Laboratuvarda yangın güvenliği
Laboratuvarda havalandırma ve çeker ocak kullanımı
Laboratuvarda göz yıkama ve güvenlik duşu kullanımı
Laboratuvarda ısı kaynakları kullanımı
Laboratuvarda acil çıkış kapıları
Laboratuvar güvenliğini etkileyen sismik hareketler
Fen bilimleri dersi öğretim programının lab. kullanımı açısından dağılımı
Fen bilimleri dersi biyoloji konularına yönelik güvenlik uygulamaları
Fen bilimleri dersi fizik konularına yönelik güvenlik uygulamaları
Fen bilimleri dersi kimya konularına yönelik güvenlik uygulamaları
Laboratuvar kazaları ve öğretmen sorumlulukları
Ülkemizde yaşanan okul laboratuvar kazaları
Laboratuvarda düzen ve temizlik
Amaç, fen bilgisi öğretmenleri için okul laboratuvarlarında günlük uygulamalar için genel bir kaynak oluşturmaktır. Okul fen laboratuvarlarının kullanımına bağlı meydane gelebilecek olası risklerin azaltılması hedeflenen kazanımlar arasında yer almaktadır. Alana katkı getirmesi dileğiyle.