Research Information System
Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.8, no.1, pp.89-102, 2015 (Peer-Reviewed Journal)
Klasik Hollywood sinemasında ortaya çıkan temel izleklerinden birisi olan baştan çıkarıcı/ölümcül kadın (femme fatale) 1930’larda kentleşme ve tüketim olgusunun ön plana geçmesiyle de belirginleşmeye başlayan ataerkillik krizine bir yanıttır. Klasik filmlerde erkek egemen söyleme ait fantezinin bir ürünü olarak onun erki ve ahlakını onaylar. Özellikle 1980’lerde ortaya çıkmaya başlayan Hollywood filmlerindeki baştan çıkarıcı kadın karakter ise 1940’lardaki temsilinden ayrılır. Onlar erkek fantezisini erkeğe ait bir kategori olmaktan çıkartarak bizzat gerçekleştirirler. İkisi arasında böylelikle temel bir yapısal fark vardır; birincisi erkek egemen söylemi tehdit etmek şöyle dursun son kertede onu güvence altına alır, ikincisi ise erkeğin tüm egemenliğine son verir. Bunu yaparken de, kendisini, öncelikle erkeğin karşısına bir nesne olarak koyarak (kendisini metalaştırarak) gerçekleştirir. “Katı olan her şeyin buharlaştığı” yönündeki sav, meta ilişkileri düzleminden toplumsal hayat ve aileye de sirayet ederek ataerkil olanın gücünü yok ederken, bunun yansıması sinemada kendisini pek çok açıdan göstermektedir ki Hollywood sinemasında baştan çıkarıcı kadın figürünün evrimi de bunu ortaya koymaktadır. Diğer yandan da bu süreç boyunca görsel-işitsel imge üretiminin temsili düzeyden pornografi düzeye geçişinin, gizleyici imgeden şeffaf imgeye, tüm çıplaklığı ile karşımızda duran ve arkasında hiç bir şey barındırmadığı izlenimi veren bir imgeye geçtiğini görmek mümkündür. Son olarak da Klasik Hollywood sineması ile günümüz sineması arasında bakışın (gaze) kurgulanması noktasında söz konusu kadın figürü üzerinden ontolojik bir kaymaya işaret edilebilir. Ne var ki bu ontolojik kaymanın Hollywood sineması için imge üretiminde politik/ideolojik bir kopuşu meydana getirdiğini söylemek pek mümkün görünmemektedir.