Akademik Veri Yönetim Sistemi
15. Uluslararası Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Sempozyumu, Çanakkale, Türkiye, 7 - 09 Eylül 2022, cilt.1, ss.291-295
Geleneksel eğitimin yapılamadığı zamanlarda eğitim-öğretim faaliyetlerinin devam edebilmesi için alternatif olarak uzaktan eğitim kullanılmıştır. Öğretmen ve öğrencinin geleneksel sınıf ortamında olduğu kadar yüz yüze etkileşiminin sağlanamadığı çevrimiçi öğrenme ortamlarında, eğitim-öğretim sürecinin tüm öğeleri gibi ölçme ve değerlendirme uygulamalarının da farklılaştığı görülmektedir. Ölçme ve değerlendirme süreçlerinde karşılaşılan sorunların özellikleri, türleri ve oranları kâğıt-kalem sınavlarında ve çevrimiçi sınav ortamlarında oldukça değişmektedir. Birçok avantajı bulunmasına rağmen çevrimiçi sınav ortamları güvenlik açısından geleneksel sınav ortamlarından ayrılmakta ve bu durum çevrimiçi öğrenme ortamlarının sınırlılıklarından biri olarak görülmektedir.
Bu çalışmanın amacı, çevrimiçi sınavlarda karşılaşılan sınav güvenliğini tehdit eden öğrenci davranışlarını ele alan çalışmaların sistematik inceleme yöntemiyle incelenmesi ve bu konuda yapılan araştırmaların eğilimlerinin belirlenmesidir. Bu doğrultuda incelenen makalelerde; (1) İlgili konudaki makaleler Web of Science veritabanında farklı değişkenlere (yayınlanma yılı, çalışmaların yapıldığı ülke, çalışmalarda kullanılan anahtar kelimeler, çalışmanın yapıldığı bölüm) göre nasıl bir dağılım göstermektedir? (2) Çevrimiçi sınavlarda karşılaşılan sınav güvenliğini tehdit eden öğrenci davranışları nelerdir? (3) Çevrimiçi sınavlarda sınav güvenliğini tehdit eden öğrenci davranışlarını belirleme stratejileri nelerdir? (4) Çevrimiçi sınavlarda karşılaşılan sınav güvenliğini tehdit eden öğrenci davranışlarını önlemek için kullanılan güvenlik stratejileri nelerdir? (5) Çevrimiçi sınavlarda karşılaşılan sınav güvenliğini tehdit eden öğrenci davranışlarını önlemek için gelecekte hangi güvenlik stratejilerinin kullanılması önerilmektedir? sorularına yanıtlar aranmaktadır.
Bu çalışmada çevrimiçi sınavlarda karşılaşılan sınav güvenliğini tehdit eden öğrenci davranışları ile başa çıklamaya yönelik geliştirilen güncel stratejileri belirlemek amacıyla son beş yıl içerisinde (2018-2022 yılları arasında) yapılmış çalışmalar Web of Science (WoS) veri tabanı kullanılarak taranmıştır. Tarama sürecinde WoS veritabanının kullanılması, çalışmanın konusu ile ilgili hakemli seçkin uluslararası literatürün kapsamlı bir şekilde incelenmesine olanak vermiştir. WoS veritabanında yapılan tarama (cheat* OR dishonesty OR integrity OR fraud OR security OR student authentication) AND (online OR distance OR remote) AND (assess* OR test OR evaluation OR evaluate OR exam OR measurement) anahtar kelimeleri ile yapılmıştır. Web Of Science (WOS) veri tabanında yapılan ilk arama ile 476 makaleye ulaşılmıştır. Yinelenen çalışmalar hariç tutulduktan sonra araştırma kısıtlamalarına göre ikincil bir tarama gerçekleştirilmiştir. Bu süreçte dışlama ve dahil etme kriterleri göz önünde bulundurularak bir seçim süreci işe koşulmuştur. SSCI, SCI-Expanded ve AH&CI indeksleri dışında taranan makaleler, tam metnine ulaşılamayan çalışmalar, İngilizce dışındaki herhangi bir yabancı dilde yapılmış çalışmalar çalışma kapsamından çıkarılmıştır. Araştırmanın amacına uygun olarak dahil etme ve dışlama kriterleri uygulandıktan sonra 27 makale çalışma kapsamında incelenmiştir.
Araştırma sonucunda ise çevrimiçi sınavlarda sınav güvenliğini tehdit eden öğrenci davranışlarının, öğrencilerin sınav esnasında başka tarayıcıya geçmesi veya başka tarayıcıyı eşzamanlı olarak açmaları, sınav sayfasının ani olarak kapatılması, öğrenci aygıtlarından başka dış seslerin algılanması ve sınavlara kendileri yerine başka kişilerin girmesi gibi davranışlar olduğu görülmüştür. Yapılan çalışmalarda bu davranışlar belirlenirken öğrencilere ait kamera ve mikrofon takibi, biyometrik tepkilerini analiz etme, öğrenci cihazlarının uzaktan izlenmesi, tam ekran/kilitli ekran kullanımı zorunluluğu talep etme gibi yollardan yararlanılmıştır. Çalışmalarda çevrimiçi sınav güvenliğini tehdit eden öğrenci davranışlarını engellemek için alınan güncel güvenlik stratejileri şu şekilde sıralanmıştır: Her öğrencinin sınava en az bir web kamerasıyla girmesi, öğrencilerin sınava girmeden önce kimliklerinin doğrulanması, internete erişimi kolay soruların sorulmaması gibi yöntemler canlı sanal gözetmenler ile birlikte web kamera yazılımları, bulut yazılım uygulamaları, uzaktan gözetleme yazılımları, oküler retina taraması gibi stratejiler. Yapılan çalışmalar incelendiğinde, araştırmalarda sınav güvenliğini sağlamak adına geleceğe yönelik birçok önerinin de bulunduğu görülmektedir. Bu öneriler arasında sınıf-içi paydaşlar arasında bir akademik dürüstlük kültürünün oluşturulmasının sağlanması, akademik sahtekarlık eylemlerini ciddi bir suç olarak kabul eden kurumsal bir politikanın izlenmesi, görüntü tabanlı sorgulama sistemlerinin ve öğrenci kimlik doğrulama sistemlerinin geliştirilmesi bulunmaktadır.
Çalışma sonuçları bu alanda araştırma yapma konusunda hevesli yeni araştırmacılara, sınıf-içi uygulayıcılar olan öğretmenlere ve politika yapıcılara çevrimiçi sınavlarda karşılaşılan sınav güvenliğini tehdit eden davranışlarla ilgili araştırma eğilimleri hakkında bütüncül bir bakış açısı sunmaktadır.