Akademik Veri Yönetim Sistemi
ULUSLARARASI FİLM ARAŞTIRMALARI SEMPOZYUMU 2022, Sakarya, Türkiye, 10 Mayıs 2022, ss.33
Aforizma, özgün bir düşünceyi, bir değer yargısını, yaşamla ilgili bir kavrayışı dile getiren, bireysel üslubuyla atasözünden ayrılan, kısa ve vurucu cümle, vecize, özdeyiş demektir. Aforizmalar özlü, çarpıcı, aykırı sözlerdir. Aforizma
kelimesinin ana kökenleri Eski Yunancadan gelen, bir şeyin sınırlarını belirlemek, tanımlamak veya dışlamak, sınır
dışı etmek anlamlarına gelmektedir. Bu kelime Yunanca’da apo ön eki ve horos kelimesinin birleşiminden oluşmuştur. Horos kelimesi sınır anlamına gelmektedir. Apo ön eki ise ayrılma, uzaklaşma anlamlarına gelmektedir. Ancak günümüzde kullandığımız aforizma kelimesi Fransızcadan dilimize geçmiş olup aynı şekilde kullanılmaktadır.
İtalyan yeni gerçekçi sinemasının temellerini Bisiklet Hırsızları filmi ile temellendiren, Vittoria De Sica 1970 yapım
tarihli I Girosoli (Güneş Çiçekleri) filmiyle SSCB’de çekilen ilk Batılı film olma özelliği ile öne çıkmaktadır. Filmin
başrollerinde Sophia Loren ve Marcello Mastroianni’yi oynatarak Akdenizli imgesi üzerine aforizmalar oluşturmayı
kolaylaştırdığını söyleyebiliriz. De Sica, II. Dünya Savaşı sırasında kocasını Sovyet Cephesinde kaybeden bir kadının
dramını anlatan filmde; “Rusya’da bulunmadıysanız, kar nedir anlayamazsınız hanımefendi. Hanımefendi üç dakika
kıpırdamazsanız, donarsınız. Bu arada her yerden Ruslar fışkırıyordu. Cehennem gibiydi hanımefendi. Cehennemin
ortasındaydık. Kar, buz, jilet gibi yüzünüzü kesen rüzgâr, açlık susuzluk…Gece gündüz uykusuz…tam bir cehennemdi hanımefendi.” Bir Akdenizli için cehennemin görsel tasarımı bu diyaloglara paralel gelişir ve göstergelere
dönüşür. De Sica, “gerçekçilik ile doğruculuk sık sık birbirine karıştırılıyor. Doğruculuk bayağı bir belgeliktir. Oysa
gerçekçilik, gerçeğin aktarılmasıdır; bu ozansı aktarış da benim için bir çıkış noktasıdır. Yeni gerçekçilik bir çıkış
noktasından başka bir şey değildir” diyerek görsel tasarımına yaklaşımını sergiler. Bu çalışmada De Sica’nın aforizmalarından yola çıkarak filmin içindeki sözel ya da görsel tasarımların göstergebilimsel açıdan çözümlenecektir.
Anahtar Kelimeler: I Girasoli, Vittoria De Sica, Aforizma, Yeni Gerçekçilik, Akdenizli