Ege Klinikleri Tıp Dergisi, cilt.62, sa.2, ss.189-195, 2024 (Hakemli Dergi)
Amaç: Sağlık hizmeti ilişkili kan dolaşımı enfeksiyonları (SHİ-KDE), yoğun bakım
ünitelerinde (YBÜ) mortalite ve morbidite riskini arttıran bir durumdur. Risk faktörlerinin
tanınması ve etkili antibiyotik tedavisi ile mortalitenin önüne geçilmesi önemlidir. Bu
çalışmada, SHİ-KDE gelişim riskini ve mortaliteyi etkileyen faktörlerin tanımlanması,
etken mikroorganizmaların ve antibiyotik direnç paternlerinin irdelenmesi
amaçlanmıştır.
Yöntem: Ocak 2022-Ocak 2024 tarihleri arasında YBÜ’nde SHİ-KDE tanısı alan hastalar
geriye dönük olarak değerlendirildi. Hastaların demografik verileri, klinik özellikleri, risk
faktörleri ve kan kültürü sonuçları kaydedildi. Mortaliteyi etkileyen faktörler regresyon
modeli ile belirlendi.
Bulgular: Çalışmaya dahil edilen 144 hastanın 78’si (%54,2) 2. basamak YBÜ (2-YBÜ),
66’sı (%45,8) 3. basamak YBÜ’nde (3-YBÜ) takip edildi. SHİ-KDE'nin ortaya çıkmasına
kadar geçen süre 2-YBÜ’de ortanca 11,5 gün ve 3-YBÜ’de ortanca 24 gündü. SHİ-KDE’ye
bağlı 14 günlük mortalite oranı 2-YBÜ’de %53,8, 3-YBÜ’de %37,9 saptandı, 28 günlük
mortalite oranları ise sırasıyla %78,2 ve %71,2 saptandı. Kan kültürü izolatlarından en
sık izole edilen mikroorganizmalar Klebsiella spp., Acinetobacter spp. ve Candida spp.
olarak belirlendi. Entübasyon (p=0,000) ve nazogastik sonda (p=0,040) varlığının 28
günlük mortalite riskini istatistiksel olarak anlamlı derecede arttırdığı saptandı. Mortalite
riski artışının, entübasyon uygulamasıyla 10,845 kat, nazogastrik sonda uygulamasıyla
5,570 kat arttığı hesaplandı.
Sonuç: Hastanelerin kendi sürveyans sistemlerindeki verileri doğru yorumlaması, SHİKDE gelişmesine neden olan durumları ve risk faktörlerini saptayarak erken müdahale
etmesi, mortalite ve morbiditeyi azaltma açısından önemlidir. Ayrıca her hastanenin SHİKDE gelişimine neden olan mikroorganizma türlerini ve direnç parametrelerini
belirlemesi, zamanında ve doğru ampirik antimikrobiyal tedavinin başlanabilmesi
açısından önemlidir. Bu sayede uzun süreli gereksiz antibiyotik kullanımının önüne
geçilerek mikroorganizmaların direnç oranlarında azalma sağlanması mümkün olacaktır.