Gebelikte karbonhidrat intoleransı ve diyabetin taranmasında kullanılan yöntemlerin karşılaştırılması


Yıldırım E., Baloğlu A.

The Journal of Turkish Family Physician, vol.11, no.1, pp.9-20, 2020 (Peer-Reviewed Journal)

Abstract

Giriş: Prevalansı ülkemizde net olarak tanımlanamayan ancak günlük obstetri pratiğimizde önemli oranlarda görülen gestasyonel diyabet (GDM) açısından bakıldığında; gebe takibinde diyabetten arınmak, fetalmaternal komplikasyonları önlemek önemlidir. GDM ortaya çıkışıyla ilişkili bazı klinik ve laboratuvar parametreler arasındaki ilişkiyi araştırmak, bilinen tarama yöntemlerini değerlendirmek amacıyla tanımlayıcı bir çalışma planlandı.

Yöntem: İzmir Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi 1. Kadın Hastalıkları ve Doğum Polikliniğine başvuran ve dahil edilme kriterlerine göre seçilen gebelere tanımlayıcı bir çalışma yapıldı. Laboratuvar testleri normal aralıkta olup kronik hastalıkları olmayan tekil gebeliği olan kadınlar (n=50) çalışma kapsamına alındı. Gebelik öncesi vücut kitle indeksi (VKİ) hesaplandı; 24. gebelik haftasında ise VKİ hesaplandı, açlık plazma glikozu, hemoglobin A1c (HbA1c) düzeyi (sırasıyla iki kesme noktasına göre %6 ve %7), idrarda glikoz değeri ölçüldü. 50 gram glikoz ile tarama testi ve tarama testi pozitif olanlara 100 gram glikoz  ile tanı testi uygulandı. Çapraz tablolarla karşılaştırıldığında değişkenler arasında niceliksel çözümleme yapıldı ve Ki-kare ve Fisher’in Exact testi ile anlamlılık belirlendi.

Bulgular: Çalışmamızda GDM tanısı alanlar %6 oranındaydı. Gebeliğin 24. haftasındaki VKİ değerleri ile olguların yaş grupları karşılaştırıldığında; gebelik yaşının ilerlemesiyle izlediğimiz popülasyondaki kadınların gebelikte daha fazla kilo almaya eğilimli olduğu saptandı (p=0,012). HbA1c değeri normalin üst sınırı % 7 olarak kabul edildiğinde anlamlı fark saptanmazken, %6 değeri kabul edildiğinde, GDM tanısı alanların %33,3’ünde HbA1c < %6 iken, %66,6’sında HbA1c < %6 idi (Ki-kare p=0,007, Fisher tam olasılık testi p=0,045). Gebelik öncesi ve gebeliğin 24. haftasında saptanan VKİ değeri, idrarda glikoz, açlık plazma glikoz değeri ile GDM tanısı arasında anlamlı bir ilişki saptanmadı.

Sonuç: HbA1c %7’lik kesme noktasının aksine, retinopati gibi diyabet komplikasyonlarının daha kolay saptanmasını sağladığı kanıtlanan %6’lık kesme noktasının GDM için tanısal bir yöntem olarak istatistiksel olarak anlamlı olduğu saptandı.