KARANLIK GECE FİLMİNİN SOSYOLOJİK ELEŞTİRİSİ

8. ULUSLARARASI EGE KONGRELERİ, İzmir, Turkey, 23 - 25 September 2023, pp.199-200

Publication Type: Conference Paper / Summary Text
City: İzmir
Country: Turkey
Page Numbers: pp.199-200
Dokuz Eylül University Affiliated: Yes

Abstract

ÖZET

Bu çalışmanın amacı, sosyolojik sorgulamalara sahip Karanlık Gece (Özcan Alper, 2022) filmini metinler arasılık üzerinden analiz etmektir. Çalışmada aynı yıl çekilmiş olan Kurak Günler (Emin Alper, 2022) filmiyle olan benzer noktalar ortaya konulmaktadır.

Karanlık Gece filmi en başta anonim bir suç ortaklığını gözler önüne sererek bireyselden ziyade toplumsal perspektif üzerinden suçlu ve vicdan kavramlarını sorgulatmaktadır. Yönetmenin Sonbahar (2008) ve Rüzgarın Hatıraları (2015) filmlerinde olduğu gibi geçmişle hesaplaşma ve politik travmalar filmin ana sorunsalını oluşturmaktadır. Filmin kurban rolündeki ana karakteri Ali, Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun Yaban (1932) romanındaki üstün insan özelliklerini yansıtarak, Orman Mühendisi olarak atandığı köyün “Yaban”ı durumundadır. Doğanın ve hukukun yasalarına bağlılığı ise konformist bir yaşam tarzı benimseyen taşra halkı tarafından yadırganmaktadır. Masum bir insanın acımasızca öldürülmesi ve sonrasında bürünülen sessizlik, vicdan kavramının dejenerasyonunu ortaya koymaktadır. Suça ortak olmayan ancak engel de olmayan İshak karakteri ise vicdanıyla hesaplaşarak suçu ortaya çıkarmak adına aradan 7 yıl geçmesine rağmen mücadele etmektedir.

Film, Emin Alper’in Kurak Günler (2022) filmiyle de benzerlikler içermektedir. Sosyo-politik gerçeklere yaklaşımlarında benzer bakış açıları gösteren kardeş yönetmenlerin filmlerinin bağlamı Anadolu’dur. Kendisi gibi olmayanı reddeden hatta bir ava dönüştüren taşra halkının, örtbas edilen birçok günahı benimsemiş olduğu iki filmde de ortaya konulmaktadır. İki filmde de yer alan obruk ve av metaforları pek çok suça gönderme yapar niteliktedir. Ali ve İshak karakterleri ile birlikte Kurak Günler’in Savcı karakteri Emre ile Gazeteci karakter Murat homoseksüel ilişkileri olduklarına yönelik suçlamalarla toplumun en ilkel hassasiyet noktalarından biri üzerinden linçe maruz bırakılmaktadırlar. Kendi idealizmlerini taşra halkına yansıtarak Üstün İnsan kabulü göremeyen ana karakterler taşraya “yaban” kalmaya devam ettirilerek bir ava dönüştürüldükleri gibi Anadolu’nun bağrı diyebileceğimiz uçsuz obruklara itilmektedirler. Kişi ya da otorite olarak bir kurtarıcı eksikliği üzerinden sıkışmışlık, çaresizlik hissi uyandıran iki film de mutlu sonla bitmeyerek izleyicide soru işaretleri bırakmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Karanlık Gece, Kurak Günler, Sosyolojik Film Eleştirisi