ŞİÎ-İMÂMÎ KAYNAKLARDA EBÛ HUREYRE (r.a.)

Dayhan A. T.

KİTAP DÜNYASI YAYINLARI, İstanbul, 2023

  • Yayın Türü: Kitap / Mesleki Kitap
  • Basım Tarihi: 2023
  • Yayınevi: KİTAP DÜNYASI YAYINLARI
  • Basıldığı Şehir: İstanbul
  • Dokuz Eylül Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu çalışma, Ebû İshâk en-Nazzâm ve Ebu Ca’fer el-İskâfî ile başlayıp Bağdat i'tizâl ekolünü benimseyen İmâmiyye Şîası’nın kitaplarına; el-Fadl b. Şâzân’ın eserlerinden İbn Ebi’l-Hadîd’in Nehcü’l-Belâğa şerhine intikâl eden; yeni yalanlar ve daha kapsamlı planlarla geliştirilerek Abdü’l-Hüseyn Şerefüddîn el-Mûsevî’ye, oradan da Mahmûd Ebû Rayye’nin kitaplarına sirayet eden Ebû Hureyre (r.a.)’yi karalama furyasının tarih içerisinde kat ettiği uzun mesafeye kısa bir bakış arz etmektedir.
Geçtiğimiz yüzyılda Ebû Hureyre (r.a.), Şiî dünyada olduğu kadar Ehl-i Sünnet olduğunu söyleyen çevrelerde de tartışılır olmuş; Şiî-İmâmiyye’nin yazılı, görsel medya ve sanal âlem üzerinden yürüttüğü sistematik propagandası, köklerine Şîa kadar sahip çıkamayan Sünnî dünyanın bir kısmında ma’kes bulmuştur.
İbn Ebi’l-Hadîd’in son Abbâsî veziri İbnü’l-Alkamî için te’lif ettiği, 1251 yılının Mayıs ayında tamamlayarak karşılığında 100 bin dinarla ödüllendirildiği muhalled eseri Şerhu Nehci’l-Belâğa’nın, İslâm tarihi boyunca Ebû Hureyre’ye yönelik olarak yürütülen algı operasyonundaki payı büyüktür. Hz. Peygamber (s.a.v.)’in ashâbı ve Tâbiûn neslinin önde gelenlerinden müteşekkil 800 kişilik bir ilim ordusunun önderi olan Ebû Hureyre (r.a.), İbn Ebi’l-Hadîd sayesinde dar bir çevreden, geniş kitlelere yayılan bir dedikodu silsilesine hapsedilmiş; mezhepler arası siyâsi çekişmelere malzeme edilerek değersizleştirilmiş, itibarsızlaştırılmıştır.
Elinizdeki kitapta; Nazzâm, İskâfî, el-Fadl b. Şâzân ve İbn Ebi’l-Hadîd’le şöhret bulan, yanısıra bir kısım sahâbeye ve İbrahim en-Nehaî ile İmam Ebû Hanîfe çizgisine de nispet edilen Ebû Hureyre (r.a.)’ye yönelik itham ve eleştirileri mercek altına alırken; İmâmiyye Şîa’sının dört ana kaynağında, özellikle de Ahbârî ekole mensup ulemânın derlediği hadis musannefâtında Ebû Hureyre rivâyetlerinin hangi oranda kullanıldığını tespit etmeye, Safevî devrinin ürünü ve tüm Şiî tarihinin en kapsamlı rivâyet külliyâtı olan Bihâru’l-Envâr’ı tarayarak panoramik bir fotoğraf çekmeye çalışmış bulunuyoruz.