Akademik Veri Yönetim Sistemi
Türk Farmakoloji Derneği 20. Ulusal Farmakoloji Kongresi. 3. Klinik Toksikoloji Sempozyumu, 4. Klinik Farmakoloji Sempozyumu, Antalya, Türkiye, 4 - 07 Kasım 2009, ss.217
AMAÇ: Selektif adenozin reseptör antagonistlerinin, amitriptilin
zehirlenmesinde oluşan kardiyovasküler toksik etkileri düzelttiği
gösterilmiştir. Çalışmamızın amacı sıçanlarda yüksek dozda amitriptilinin
oluşturduğu kardiyovasküler toksik etkiler üzerine non-selektif adenozin
reseptör antagonisti etkisi olan teofilinin etkisinin araştırılmasıdır.
GEREÇ-YÖNTEM: Ön çalışmada teofilin güvenli dozu 1mg/kg bolusu
takiben 0.5 mg/kg infüzyon olarak bulundu (n=9). Amitriptilinin ortalama
arteriyel basınçta (OAB) %40-45 inhibisyon yapan dozu (0.94 mg/kg/dk)
kullanılarak amitriptilin zehirlenmesi oluşturulan sıçanlar iki gruba
randomize edildi. Grup1’e %5 dekstroz bolusu takiben %5 dektroz
infüzyonu yapılırken, grup 2’ye teofilinin güvenli bulunan dozu 60 dk
boyunca infüzyonla verildi (n=8, her bir grup için). OAB, kalp atım hızı
(KAH), QRS süresi ve arteriyel kan gazı kaydedildi. İstatistiksel analizde
Student’s t-testi kullanıldı.
BULGULAR: Amitriptilin OAB’ da istatistiksel olarak anlamlı azalma
(%56.1±0.8 ve %55.8± 0.8, sırasıyla; dekstroz ve teofilin grubu), QRS
süresinde istatistiksel olarak anlamlı uzama oluştururken (%136±14.3 ve
%172.7±16.5, sırasıyla; dekstroz ve teofilin grubu) KAH’ da anlamlı bir
değişiklik oluşturmadı. Dekstroz grubu ile karşılaştırıldığında, teofilin
OAB’da artış (%48.4±2.8, %59.0±2.1, 10.dk; %46.1±4.1, %58.8±3.5,
20.dk; %46.9±3.9, %60.4± 4.6, 30.dk; %47.7±4.6, %64.8±5.3, 40.dk,
p<0.05, sırasıyla), QRS süresinde kısalma (%142.1± 13.9, %105.9±7.2,
20.dk; %129.0±4.2, %100.3±8.4, 30.dk; %154.2±16.9, %98.4±10.5,
40.dk p<0.05, sırasıyla) ve KAH’ da artış oluşturdu (%73.3±6.6,
%92.5±5.5, 30.dk; %66.5±8.7, %93.3±4.5, 40.dk ve %73.4±5.4,
%93.1±5.1, 50.dk, p<0.05, sırasıyla). Arteriyel kan gazı analizinde gruplar
arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmadı (p> 0.05).
SONUÇLAR: Teofilin sıçanlarda amitriptilin yüksek dozuna bağlı oluşan
hipotansiyon ve QRS uzamasını düzeltti. Teofilinin bu etkisini adenozin
reseptörlerini antagonize ederek yaptığının açıklanabilmesi için
mekanizmaya yönelik çalışmalar planlanmalıdır.
Anahtar Kelimeler: Adenozin, amitriptilin, hipotansiyon, QRS uzaması,
teofilin