Akademik Veri Yönetim Sistemi
Madde, Diyalektik ve Toplum, cilt.2, sa.4, ss.348-354, 2019 (Hakemli Dergi)
Doğanın Diyalektiği, Friedrich Engels'in kendi dönemindeki temel bilimsel ve felsefi gelişmeleri diyalektik materyalizmin prizmasından geçirerek değerlendirdiği bitmemiş bir eseridir. Hem Marx hem de Engels yaşamları ve işbirlikleri boyunca modern bilimdeki gelişmeleri, fizik ve kimyadan biyolojiye, anatomi ve fizyolojiden astronomiye yaşanan tüm devrimleri yakından izlemişlerdir. Bu yakın ilginin odağında ise hiç kuşkusuz insan ve doğa tarihinin dinamiklerini anlamak yer almıştır. İşte Doğanın Diyalektiği bu yakın izlemin notları ve çalışmalarından oluşur ve Engels'in ölümünden otuz yıl sonra, 1925'te yayımlanmıştır. Ancak Engels'in tasarladığı biçimiyle orijinal kitap ise hiç bitmemiştir. Engels, diyalektik yasalarının, genel değişim yasalarının, yalnızca toplumda ve insan düşüncesinde değil, aynı zamanda doğa süreçlerinde, dış dünyada da bulunduğunu göstermeye çalışmıştır. Doğanın Diyalektiği'nde tüm bilimi bu materyalist bakış açısıyla incelemiştir. Bu “tüm bilim” içinde tabii ki neredeyse bir tür “psike-oloji” oluşturan zihin ve beyin yaklaşımları da yer almıştır. Doğanın Diyalektiği'nde yer alan fikirlerin büyük çoğunluğu Engels'in farklı konulardaki öndüşünceleri olsa da materyalist bir zihin ve beyin yaklaşımını takip etmek mümkündür. Bu derlemede, 19. yüzyılın temel tıbbi, felsefi ve bilimsel figürleriyle karşılaştırılarak Engels'in materyalist “psikolojisinin” ana noktaları ortaya çıkarılmaya çalışılacaktır.
Anahtar kelimeler: Friedrich Engels, Doğanın Diyalektiği, zihin, psikoloji, beyin, materyalizm
Dialectics of Nature is an unfinished work by Friedrich Engels that evaluates main scientific and philosophical developments through the prism of dialectical materialism. Throughout their life-long collaboration, Marx and Engels developed a fascination with the revolutions in modern science, from biology, anatomy and physiology to astronomy, physics and chemistry. The focus of this fascination was to understand the dynamics of human and nature history. The notes and studies for such work make up the Dialectics of Nature - edited and published in 1925, some thirty years after Engels' death. The original book, as perceived by Engels, was never finished. Engels saw in the processes of nature a confirmation of the laws of dialectics, of the general laws of change, not only in society and human thought, but also in the external world. His notes on science, compiled in the Dialectics of Nature, were an attempt to comprehend the whole of science from the materialist standpoint. The “whole of science” also included mind and brain, almost constituting a kind of “psyche-ology”. It should also be appreciated that the ideas contained in the Dialects of Nature were Engels' preliminary thoughts on different subjects. However it is still possible to track his materialist view of mind and brain. This review will bring up the main points of materialistic “psychology” of Engels in comparison with the main medical, philosophical and scientific figures of the 19th century.
Key words: Friedrich Engels, Dialectics of Nature, mind, psychology, brain, materialism