XI. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Adana, Türkiye, 11 - 14 Eylül 2014, ss.464-465, (Özet Bildiri)
GİRİŞ
Fizik eğitiminde cinsiyetin başarı
ya da kavramsal öğrenme üzerine olan etkisi birçok araştırmacı tarafından
mercek altına alınmıştır. Yapılan araştırmalar özellikle lise ve üzerindeki
eğitim seviyelerinde sonuçların özellikle erkekler lehine sonuçlar verdiğini
göstermektedir (Ateş, 2008; Sencar & Eryılmaz, 2004). Bunun sebebinin
öğrencilerin yaş, tutum ve önbilgileri gibi değişkenler üzerinde gösterdiği
farklılıklar olarak belirtilmektedir (Mason and Kahle, 1988; Sencar &
Eryılmaz, 2004). Okul türlerinin başarı üzerine olan etkisi de üzerinde durulan
bir konudur. Berberoğlu ve Kalender (2005) ÖSS‘ye 1999 ve 2002 yılları arasında
giren 1591881 öğrencinin verisi ile yapmış oldukları çalışmada bölgesel
farklılıkların ve okul türlerinin başarı üzerine olan etkisine bakmışlardır.
Çalışmanın bulguları, bölgesel farklılıkların beklenilenin altında bir etkisi
olduğunu ancak okul türlerinin öğrencilerin başarısı üzerinde oldukça etkili
olduğunu göstermiştir. Fen lisesi öğrencileri sayısal puanı açısından bütün
okul türlerinden daha başarılı iken fen lisesini Anadolu liseleri takip etmiştir.
Bu etkinin eğitim olanaklarının eşit dağıtılmamasından kaynaklanıyor
olabileceği ileri sürülmüştür (Berberoğlu & Kalender, 2005). Belirtilen
bulgular ışığında bu çalışmanın amacı 11. ve 12. sınıf öğrencilerinin cinsiyet
ve okul türlerinin, Kuvvet Konuları Kavram Testi (KKKT) başarısı üzerine olan
etkisidir.
YÖNTEM
Araştırmaya Bolu ili merkezinde
bulunan iki farklı Anadolu Lisesinde öğrenim görmekte olan 125 öğrenci ile Bolu
Fen Lisesi‘nden 92 öğrenci olmak üzere toplam 217 öğrenci katılmıştır.
Öğrenciler 11. ve 12. sınıf düzeyindedir. Öğrencilerin okul türleri ve
cinsiyetlerine göre dağılımları Tablo 1‘de gösterilmiştir.
Tablo 1:
Öğrencilerin okul ve cinsiyete göre dağılımları
Anadolu Lisesi
Fen Lisesi Toplam
Kız 76 49
125
Erkek 49 43 92
Toplam 125 92 217
Araştırmada veri toplama aracı olarak 30 adet çoktan seçmeli
sorudan oluşan, Hestenes, Wells ve Swackhamer (1992) tarafından geliştirilen
KKKT kullanılmıştır. Bu test Çataloğlu (1996) tarafından Türkçe‘ye uyarlanmış
ve güvenirlik katsayısı (Alpha) 0.89 olarak bulunmuştur. Bu çalışma kapsamında
Alpha değeri 0.72 olarak bulunmuştur. Veri analizi için cinsiyet ve okul
türünün KKKT başarısı üzerinde ayrı ayrı ve birlikte etkilerini gözlemlemek
için ANOVA kullanılmıştır.
BULGULAR
Veri toplama aşamasından sonra
SPSS programı kullanılarak öğrencilerin başarı istatistiklerine bakılmıştır.
Öğrencilerin KKKT başarılarına yönelik istatistikler Tablo 2‘de sunulmuştur.
Tablo 2: KKKT
Başarısı İstatistikleri
Okul Cinsiyet
N X SS
Anadolu Lisesi
Erkek 49 7,24 3,4
Kız 76 5,80 2,1
Toplam 125 6,37 2,8
Fen Lisesi Erkek 43 10,93 5,9
Kız 49 8,49 3,8
Toplam 92 9,63 5,1
Toplam Erkek 92 8,97 5,1
Kız 125 6,86 3,2
Toplam 217 7,75 4,2
Tablo 2‘de
verilen istatistiksel sonuçlar okul türü olarak Fen lisesinde okuyan
öğrencilerin Anadolu Lisesi öğrencilerinden daha başarılı olduğunu, cinsiyete
göre ise erkek öğrencilerin kız öğrencilerden daha başarılı olduğunu
göstermektedir. Belirtilen farkların anlamlı olup olmadığına yönelik ANOVA
sonuçları Tablo 3‘te sunulmuştur.
Tablo 3: KKKT
Başarısına Yönelik ANOVA Sonuçları
Kareler
Toplamı F p
Okul 526 36* 0,000
Cinsiyet 195 13* 0,000
Okul+Cinsiyet 13 0,9
0,347
Tablo 3‘te
görüldüğü gibi ANOVA sonuçlarına göre KKKT başarı ortalamaları arasında erkek
öğrenciler lehine anlamlı bir fark vardır. Okul türleri açısından ise Fen
Lisesi lehine anlamlı bir sonuç elde edilmiştir. Ancak cinsiyet ve okulun
birlikte etkisine bakıldığı takdirde bu etkinin anlamlı olmadığı gözlemlenmiştir.
SONUÇ ve TARTIġMA Araştırma sonuçları alanyazında belirtilen bulgular ile karşılaştırıldığında
cinsiyet olarak erkekler lehine (Ateş, 2008; Sencar & Eryılmaz, 2004), okul
türleri açısından ise Fen Lisesi lehine sonuçlar ortaya koymaktadır (Berberoğlu
& Kalender, 2005). Böyle bir durumda okul ve cinsiyetin birlikte etkisinin
anlamlı olmaması Fen Lisesi‘nde bulunan erkek öğrenci sayısının Anadolu
Lisesi‘nde bulunan erkek öğrenci sayısından az olması ile açıklanabilir. ÖNERİLER
Bu sonuçlar doğrultusunda erkek öğrencilerin daha başarılı olmasının
nedenlerinin araştırılarak kız öğrencilerin başarılarının artırılması için
gerekli uygulamaların yapılması, aynı şekilde Fen Lisesi ve Anadolu
Lisesi‘ndeki farklılıkların başarı açısından dikkatle incelenerek okul türleri
arasındaki farklılıkların ortadan kaldırılması önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Kuvvet
kavramı, başarı, cinsiyet, okul türü, ANOVA
KAYNAKÇA
Ateş, S. (2008). Mekanik
konularındaki kavramları anlama düzeyi ve problem çözme becerilerine cinsiyetin
etkisi. Eğitim ve Bilim, 33(148), 3-12.
Berberoğlu, G. ve Kalender, İ.
(2005). Öğrenci başarısının yıllara, okul türlerine, bölgelere göre
incelenmesi: ÖSS ve PISA analizi. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 4(7), 21-35.
Cataloğlu, E. (1996). Promoting
teachers‘ awareness of students‘ misconceptions in introductory mechanics.
Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, METU, Ankara, Turkey.
Hestenes, D, Wells, M., ve
Swachhamer, G. (1992). Force Concept Inventory. Physics Teacher, 30, 141‐153.
Mason, C.L. and Kahle, J.B.
(1988). Students attitudes toward science and science related careers: A
program designed to promote a stimulating gender free learning environment.
Journal of Research in Science Teaching, 26, 25‐39.
Sencar, S. ve Eryılmaz, A. (2004). Factors mediating the effect of gender on ninth‐grade
Turkish students‘ misconceptions concerning electric
circuit. Journal of Research in Science Teaching, 41(6), 603‐616.