Articles 105 through 113 of the Turkish Code of Civil Procedure (CCP) regulate the following types of actions: the action for performance (Article 105), action for determination (Article 106), action for an indefinite receivable (Article 107), constructive action (Article 108), partial action (Article 109), aggregation of actions (Article 110), tertiary action (Article 111), optional action (Article 112), and class action (Article 113). However, these regulations are not restrictive. A type of lawsuit is also found that is not explicitly mentioned in the law but which is referred to as an unseasonal (untimely/ early) lawsuit, particularly with respect to judicial decisions and partially with respect to doctrine. This type of lawsuit has come to the agenda again with recent judgments. While accepted by judicial decisions, this type of lawsuit is not defined regarding judicial decisions, and the conditions of this lawsuit are not explained. Based on the decisions the unseasonal action is understood in brief to be used for receivables or claims that are not yet at the stage of being able to be claimed pursuant to various laws. In terms of unseasonal actions, a problem arises especially when addressing the dismissal of the lawsuit. This issue has been discussed and brought to the agenda, especially as the subject of a recent Unificatio of Jurisprudence Decision dated February 18, 2022. This study will attempt to: (1) define the concept of unseasonable lawsuit by taking into account the appearance of unseasonable lawsuit in judicial decisions, (2) determine this type of lawsuit and its nature, (3) examine the decision to be made in the presence of this lawsuit as well as the judicial expenses, and (4) evaluate the decisions in line with this.
Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 105 ilâ 113. maddeleri arasında dava çeşitleri yer almaktadır. Buna göre davalar; eda davası (HMK m 105), tespit davası (HMK m 106), belirsiz alacak davası (HMK m 107), inşaî dava (HMK m 108), kısmî dava (HMK m 109), davaların yığılması (HMK m 110), terditli dava (HMK m 111), seçimlik dava (HMK m 112) ve topluluk davası (HMK m 113) şeklinde sıralanmaktadır. Ancak bu düzenleme sınırlayıcı nitelikte değildir. Kanunda açıkça yer almayan, ancak özellikle yargı kararlarında ve kısmen de olsa öğretide “mevsimsiz (zamansız/erken) dava” şeklinde bir dava türü bulunmaktadır. Bu dava türü, yakın zamanda verilen kararlarla yeniden gündeme gelmiştir. Yargı kararları ile kabul edilen bu dava türü, yargı kararlarında da tanımlanmamış ve bu davanın şartları açıklanmamıştır. Kararlardan hareketle çok kısa olarak, mevsimsiz davanın “çeşitli kanunlar gereğince henüz talep edilebilme aşamasında olmayan” alacak veya talepler için kullanıldığı anlaşılmaktadır. Mevsimsiz dava bakımından sorun, özellikle davanın reddi söz konusu olduğunda karşımıza çıkmaktadır. Bu konu özellikle yakın zamanda verilen bir İçtihadı Birleştirme Kararının konusu olması sebebiyle yeninden tartışılmış ve güncellik kazanmıştır. Bu çalışmada yargı kararlarında mevsimsiz davanın görünümü dikkate alınarak mevsimsiz dava kavramı tanımlanmaya, bu dava türü ve niteliğinin belirlenmesine, bu davanın varlığı halinde verilmesi gereken karar ve yargılama giderlerinin incelenmesine, ayrıca bu yöndeki kararların değerlendirilmesine çalışılacaktır
