Akademik Veri Yönetim Sistemi
XI. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Adana, Türkiye, 11 - 14 Eylül 2014, ss.149-150, (Özet Bildiri)
Ülkemizde fen eğitimi, özellikle
fen eğitimi programlarındaki değişimlerle birlikte gittikçe önemini artıran bir
konu haline gelmiştir. Bu süreçte fen eğitiminin amaçlarına yönelik yeni
programlardaki gerek kazanımlar gerekse uygulamalar üzerine farklı çalışmalar
yürütülmüş ve önerilerde bulunulmuştur (ör: Karaer, 2006; Karakolcu, 2009;
Aydın ve Çakıroğlu, 2010; Aydın ve Yaşar, 2011). Bu çerçevede literatürü
incelediğimizde popüler medyadaki bilim tartışmalarını ve raporlarını anlamanın
fen eğitiminin amaçları arasında yer aldığı görülmektedir (DeBoer, 2000,
s.592). Bunun yanında gazetelerin eğitimde kullanımı ile ilgili birçok çalışmanın
(ör, Rausch, 2004; Ianacone, 2001) olduğu ve bu ilgili çalışmalar
incelendiğinde fen eğitimi ve sosyal bilgiler eğitimi gibi farklı birçok alanda
haberlerin kullanıldığı da görülmektedir. Örneğin, Kırıkkaya ve Bozkurt (2012)
gazetelerden yararlanılarak hazırlanan ders etkinliklerinin öğrencilerin fen ve
teknoloji dersindeki akademik başarıları üzerinde olumlu yönde anlamlı
etkisinin olduğunu bulmuştur. Deveci (2005) ise yaptığı çalışmada sosyal
bilgiler dersinde özellikle güncel olayları işlerken gazetelerden yararlanmanın
gerekliliğini ve bunun önemini açıklamaktadır. Yaşar ve Ünlüer (2011) 4. Sınıf
öğrencileri ile yaptıkları çalışmada sosyal bilgiler dersinde gazete
kullanımının akademik başarıya ve tutuma etkisini incelemişlerdir. Çalışmadan
elde edilen sonuç, gazete kullanılarak yapılan öğretimin öğrencilerin akademik
başarılarına ve tutumlarına olumlu yönde etkisi olduğunu göstermektedir. Ivan
(2003) ise bilim felsefesi derslerinde gazetelerin etkili bir unsur olarak
kullanılmasına rağmen bu kullanımı detaylandıran makalelerin olmadığını ifade
etmektedir.
Jarman ve McClune (2007, s.8) da
haberlerdeki bilimi çalışmanın öğrencileri bilimle meşgul etmesi, yaşam boyu
öğrenmeyi desteklemesi ve bilimsel okuryazarlığı geliştirmesi gibi birçok
potansiyele sahip olduğunu ifade etmektedirler. Bu çalışmanın amacı ise yeni
Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programında (3-8) doğrudan günlük yaşamın
vurgulandığı kazanımların fen eğitimi öğretmen adayları tarafından ne tür
haberlerle ilişkilendirildiğini belirlemek ve ilgili kazanımların öğretiminde
bu tür haberlerin eğitim materyali olarak kullanılabilirliğine yönelik
önerilerde bulunmaktır.
Bu çalışma 2013-2014 eğitim yılı
bahar döneminde Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi 2. Sınıf fen
eğitimi öğretmen adayları (N=74) ile Fen-Teknoloji Programı ve Planlama dersi
kapsamında yürütülmüştür. Böylece öğretmen adaylarının çalışmaya daha sorumlu
bir şekilde katılmaları sağlanmaya çalışılmıştır. Çalışmada öncelikle 3 alan
uzmanı tarafından yeni Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programındaki (3.-8.
sınıflar) tüm kazanımlar incelenerek doğrudan günlük yaşamla ilişkilendirilmesi
vurgulanan kazanımlar çıkarılmıştır. İnceleme sonucunda tüm sınıf
seviyelerinden toplamda 15 kazanım belirlenmiştir. İlgili kazanımlara ilişkin
her sınıf düzeyinde örnek kazanımlar aşağıdaki gibidir.
Sınıf Numara Kazanım
3 3.2.2.3.
Günlük yaşamda hareketli
cisimlerin sebep olabileceği tehlikeleri tartışır.
4 4.2.2.3.
Mıknatısların günlük yaşamdaki
kullanım alanlarına örnekler verir.
5 5.2.2.1.
Sürtünme kuvvetinin çeşitli
ortamlarda hareketi engelleyici etkisini deneyerek keşfeder ve sürtünme
kuvvetine günlük yaşamdan örnekler verir.
6 6.7.1.2.
Maddelerin elektriksel
iletkenlik ve yalıtkanlık özelliklerinin hangi amaçlar için kullanıldığını
günlük yaşamdan örneklerle açıklar.
7 7.2.2.3.
Katı, sıvı ve gazların
basınç özelliklerinin günlük yaşam ve teknolojideki uygulamalarına örnekler
verir.
8 8.8.2.5.
Hava tahminlerinin günlük
yaşantımızdaki yeri ve önemini tartışır.
Çalışmada verilerin toplanması
amacıyla öğretmen adaylarından konuyla ilgili bir portfolyo (Akpınar, E.;
Yıldız, E. ve Ergin, Ö., 2006; Çakır, M. ve İrez, S., 2006) hazırlamaları
istenmiştir. Bu amaçla öğretmen adaylarından portfolyolarında, araştırma için
belirlenen 15 kazanımın her biri ile ilgili ilişkilendirdikleri 5 farklı
haberin böylece toplamda 75 farklı çeşitte haberin yer alması istenmiştir.
Öğretmen adaylarına portfolyolarını hazırlamaları için 30 gün süre verilmiştir.
Hazırlanan portfolyolardaki ilişkilendirmelere yönelik doküman analizi
(Büyüköztürk ve diğer., 2010) yapılmıştır. Doküman analizinde araştırmacılar
bir araya gelerek öncelikle her bir portfolyo için hedeflenen 75 habere ilişkin
dönüş oranını belirlemişlerdir ve bu oran her bir kazanım için ilgili
tablolarda sunulmuştur. Sonrasında her bir portfolyo için öğretmen adaylarının
kazanımlarla ilişkilendirdikleri haberler, türüne göre ayrılarak frekanslar
halinde tablolarda sunulmuştur. Örneğin, yapılan doküman anali zi sonucunda
birinci kazanıma yönelik öğretmen adaylarının ilişkilendirdikleri haber türleri
aşağıdaki tabloda sunulmaktadır. Tablo 1: Öğretmen adaylarının birinci kazanıma
yönelik ilişkilendirdikleri haber türleri.*
Haber Türü Frekans
(f) Haber Türü Frekans
(f)
Trafik Kazası 180
Tren kazası 18
Salıncak kazası 9
Vantilatör
kazası 9
Tavan vantilatörü 9
Deprem 9
Çığ düşmesi 36
Gemi kazası 9
Metro kazası 9
Uçak kazası 9
Sel felaketi 18
Attan düşme 9
Toplam 324
*Toplam haber dönüş oranı % 87,6 dır.
Tablo 1‘de görüldüğü gibi
öğretmen adayları birinci kazanımda ifade edilen hareketli cisimlerin
tehlikelerine ilişkin olarak yüksek oranda trafik kazaları türündeki haberleri
ilişkilendirmişlerdir. Bu bulgu, popüler medyada bu türden haberlere sıklıkla
rastlanmasından kaynaklanıyor olabilir.
Sonuç olarak, fen eğitimi
öğretmen adaylarının belirlenen kazanımları farklı birçok haberle ilişkilendirebildikleri
görülmektedir. Dolayısıyla bu türden bir ilişkilendirmenin yapılabilirliği
kazanımların günlük yaşamla ilişkilendirilmesinde haberlerin bir eğitim
materyali olarak kullanılabileceğini böylece bireylerin yaşama boyu bu tür
haberle karşılaşabileceği düşünüldüğünde konuya ilişkin sürdürülebilir bir pekiştireç
de sağlayabileceği görülmektedir. Aynı zamanda öğretmen adaylarının bu ilişkilendirmeleri
yapabilmeleri gerek kazanımlardan haberlere ulaşma ya da haberlerin
kullanılarak kazanımları kazandırma yolunda çift yönlü uygulamaların
olabileceğini de göstermektedir.
Anahtar Kelimeler: Fen bilimleri, öğretim programı, kazanım,
öğretmen adayı, haberler
KAYNAKÇA:
Akpınar, E., Yıldız, E. ve Ergin, Ö., (2006). İlköğretim Fen
ve Teknoloji Dersinde Alternatif Değerlendirme Aracı Olarak Öğrenci Ürün
Dosyasının (Portfolyo) Kullanılması. VII. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik
Eğitimi Kongresi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
Aydın, F. ve Yaşar, A. (2011). Fen ve teknoloji öğretim
programında yer alan fen-teknoloji-toplum-çevre (fttç) öğrenme alanına ilişkin
kazanımlarnasılalgılanıyor ve nasılalgılanması gerekiyor?2 nd International
Conference on New Trends in EducationandTheirImplications, Antalya, Türkiye.
Aydın, S. ve Çakıroğlu, J. (2010). İlköğretim fen ve
teknoloji dersi öğretim programına ilişkin öğretmen görüşleri. İlköğretim
Online, 9(1), 301-315.
Büyüköztürk,Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün,Ö.E., Karadeniz, Ş.
ve Demirel, F. (2010). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (5. Baskı). Ankara: PegemA
Yayıncılık.
Çakır, M. ve İrez, S. (2006). Biyoloji Öğretmeni Eğitimi
Programı Profesyonel Gelişim Dosyasının Kullanılması. VII. Ulusal Fen Bilimleri
ve Matematik Eğitimi Kongresi, Gazi Üniversitesi, Ankara. DeBoer, G. E. (2000).
Scientificliteracy: Anotherlook at
itshistoricalandcontemporaryeaningsanditsrelationshiptoscienceeducation reform.
Journal of Research in ScienceTeaching, 37, 582–601.
Deveci, H. (2005). Sosyal bilgiler dersinde gazete
kullanımı. TheTurkish Online Journal of EducationalTechnology, 4(3), 159-166.
Ianacone, J. A. (2001). I onlyknowwhat I read in thepaper. English Journal,
82(8), 46–49.
Ivan, A. S. (2003).Using newspaperstoexaminethenature of
science. Science&Education, 12,691–702.
Jarman, R. ve McClune, B. (2007).
Developingscientificliteracy; Using newsmedia in theclassroom. Open
UniversityPress.
Karaer, H. (2006). Fen bilgisi öğretmenlerinin ilköğretim
II. kademedeki fen bilgisi öğretimi hakkındaki görüşleri (Amasya
Örneği).Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 8 (1), 97-111.
Karakolcu, E. (2009). Fen ve teknoloji öğretim programında
yer alan deney ve etkinliklerin uygulanabilirliğine ilişkin öğretmen görüşleri.Karadeniz
Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
Kırıkkaya, E. B. ve Bozkurt, E. (2012). Fen ve teknoloji
derslerinde gazetelerden yararlanılarak hazırlanan ders etkinliklerinin
öğrencilerin akademik başarısına etkisi. Eğitim ve Bilim, 37(165), 64-80.
Rausch, A. S. (2004). Newspaper in education‘ in ruraljapan.
Journal of Asian Pacific Communication, 14(2), 223–244.
Yaşar, Ş ve Ünlüer, G. (2011). Effect of usingnewspaper in
socialstudies on academicsuccessandattitudes of fourthgradestudents.
ElementaryEducation Online, 10(1), 109-120