Akademik Veri Yönetim Sistemi
25.Aile Hekimliği Araştırma Günleri, İstanbul, Türkiye, 10 - 12 Nisan 2025, ss.54-55, (Özet Bildiri)
Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Aile Sağlığı Merkezlerindeki Diyabet Hastalarında Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Kullanımı ve Tutumları: Kesitsel Analitik Bir Çalışma
Giriş: Birinci basamak sağlık hizmetlerinde tamamlayıcı ve alternatif tıp (TAT) kullanımı yaygındır. Ancak, yüksek prevalansa sahip kronik bir metabolik hastalık olan Diyabetes Mellitus (DM) hastalarında TAT kullanımıyla ilgili kanıtlar yetersizdir. Hastalığın kronik yapısı ve yaşam kalitesi üzerindeki olumsuz etkileri nedeniyle, hastalar tedaviye ek olarak ya da tedavinin dışında alternatif yöntemlere yönelebilmektedir.Bu çalışmanın amacı, Tip 2 Diyabetes Mellitus (T2DM) hastalarında tamamlayıcı ve alternatif tıp kullanımını ve TAT’a yönelik tutumları belirlemektir. Yöntem: Bu kesitsel çalışma, eğitim aile sağlığı merkezlerinde yürütülmüştür. Çalışmaya, 18 yaş ve üzeri T2DM tanısı almış hastalar dâhil edilmiştir. Örneklem büyüklüğü 307 olarak hesaplanmış ve basit rastgele örnekleme yöntemiyle 363 katılımcı çalışmaya gönüllü olarak dâhil edilmiştir. Veri toplama aracı olarak sosyo-demografik bilgileri içeren bir form ve Tamamlayıcı, Alternatif ve Konvansiyonel Tıp Tutum Ölçeği (CACMAS) kullanılmış, anketler yüz yüze uygulanmıştır. Bulgular: Katılımcıların %61,2’si kadın olup, yaş ortalaması 59,8±11,3 (min-maks= 25,0-82,0) yıldır. Diyabet süresi ortalama 9,2±6,2 (min-maks= 1,0-25,0) yıl olarak saptanmıştır. Hastaların %51,2’si TAT hakkında bilgi sahibi olduğunu belirtmiş, %28,1’i en az bir TAT yöntemini kullanmıştır. En sık kullanılan TAT yöntemleri hacamat, akupunktur ve kuru kupa terapisi olmuştur. Toplam CACMAS skoru ortalaması 99,1±19,1 (min-maks= 45,0-176,0) olarak bulunmuştur. CACMAS skoru, 65 yaş üstü hastalarda (p=0,008), kadınlarda (p<0,001), retinopati (p=0,01), nöropati (p=0,002) ve nefropati (p=0,03) bulunan hastalarda anlamlı olarak daha yüksek bulunmuştur. Sonuçlar: Diyabet hastalarında TAT kullanımı yaygındır. En sık başvurulan sağlık hizmeti sunucuları olan aile hekimlerinin, hastalarının TAT kullanımından haberdar olması; tedavi optimizasyonunu sağlamak, bitkisel ürün-ilaç etkileşimlerini önlemek ve diyabet tedavisinde ilaç uyumunu artırmak açısından önem taşımaktadır.