Küresel ısınmaya bağlı olarak artan hava sıcaklıkları sadece toplam yağış miktarlarını etkilemekle kalmayıp aynı zamanda ekstrem yağışların şiddet ve frekansında değişimlere sebep olmaktadır. Yağış rejimlerindeki bu değişimlerin atmosferik parametrelerle ilişkisini açıklayabilmek için İzmir ve çevresindeki 10 istasyonun günlük yağışları 1948-2018 dönemindeki büyük ölçekli NCEP/NCAR Yeniden Analiz verilerinin hava sıcaklığı, geopotansiyel yükseklik, bağıl nem ve yağış parametreleriyle birlikte incelenmiştir. Günlük yağışlar ve aynı döneme ait atmosferik parametreler Mann-Kendall trend analizi ile incelenmiş, istasyon yağışları ile atmosferik parametrelerdeki eğilim yapıları karşılaştırılmıştır. Eğilim analizleri istasyon yağışları ile aynı dönemdeki atmosferik parametrelerdeki eğilimlerin farklılaştığını göstermiş bu farklılaşmada büyük rol oynayan artan veya azalan trendin dönüm noktalarını bulmak için sıralı Mann-Kendall analizleri uygulanmıştır. Çalışmada ayrıca İzmir ve çevresindeki istasyonların günlük yağışlarının NCEP/NCAR Yeniden Analiz parametreleri ile ilişkileri kuantil regresyon analizi ile incelenmiş ve yüksek kuantilli yağışların (şiddetli yağışlar) hangi atmosferik parametrelerden etkilendiği belirlenmiştir. Yapılan analizler sonucunda; İzmir ve çevresinde sıcaklıkların 1960’lı yıllardan itibaren artmakta olduğu, ancak en şiddetli yağışların gözlendiği kış aylarındaki sıcaklıkların 1975’li yıllardan itibaren artışa geçtiği, nem değerlerindeki azalmanın 1960’lı yıllarda başladığı, şiddetli yağışlarda yer seviyesi sıcaklıklarının (airsurface) baskın bir parametre olduğu, sıcaklık arttıkça şiddetli yağışların artığı görülmüştür.
Increasing air temperatures due to global warming not only affect the total amount of precipitation, but also cause changes in the intensity and frequency of extreme precipitation. In order to explain the relationship between these changes in precipitation regimes, the daily precipitation of 10 stations around İzmir and atmospheric parameters, were examined together with the air temperature, geopotential height, relative humidity and precipitation parameters of the large-scale NCEP/NCAR Re-analysis data for the period 1948-2018. Daily precipitation and atmospheric parameters in the same period were analyzed with Mann-Kendall trend analysis, and trend structures in station based precipitation and atmospheric parameters were compared. The trend analyzes showed that the trends in the atmospheric parameters and the station precipitation in the same period differed. In the study, the relations of daily precipitation of İzmir and surrounding stations with NCEP/NCAR Re- analysis parameters were also examined by quantile regression analysis and it was determined which atmospheric parameters have major role on high quantile precipitation (heavy precipitation). As a result of the analyzes; in İzmir and its surroundings, the temperatures have been increasing since the 1960s, but the temperatures in the winter months when the heaviest precipitation is observed, have started to increase since 1975. The decrease in humidity values has started in the 1960s, the ground- level air temperatures (airsurface) are the dominant parameter in heavy rains, and the increasing temperature alters the severe precipitation negatively in the region.
