Akademik Veri Yönetim Sistemi
Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, cilt.6, sa.3, ss.23-48, 2004 (Hakemli Dergi)
Çalışmanın temel amacı günümüz örgütleri için oldukça önemli bir kavram olan duygusal zeka kavramını duygu-zeka ilişkisinin tarihsel gelişimi ışığında bütünleşik bir çerçevede irdelemektir. Duygusal zeka kavramını inceleyen bir çok çalışma bulunmakla birlikte bu çalışmaların duygu ve zeka kuramları ile duygu zeka ilişkisine ilişkin tarihsel perspektif çerçevesinde yeterince irdelenmemiş olması konunun geniş bir açıdan incelenmesi önündeki önemli engellerden birini oluşturmaktadır. Bu doğrultuda yapılan geniş literatür taraması ışığında çalışmada öncelikle duygu, zeka kavramları, bu kavramlara ilişkin yaklaşımlar incelenmekte, antik Yunan'dan bu yana süregelen akıl-duygu mücadelesi, bu mücadelenin altında yatan temel varsayımlar, aklın tartışılmaz egemenliği ve bu egemenliğin sarsılmasıyla ortaya çıkan duygusal zeka kavramı tartışılmaktadır. Daha sonra oluşturulan kuramsal çerçeve kapsamında bugüne kadar duygusal zeka kavramını farklı yaklaşımlar ile ele almış dört ana model, bu modelleri oluşturan temel kavramlar, varsayımlar, boyutlar ve kullanılan ölçüm araçları detaylı bir biçimde incelenmektedir. Çalışmada son olarak duygu-zeka ikileminin örgütsel yansımaları ve duygusal zekanın günümüz örgütleri için önemi üzerinde durulmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Duygu, Zeka, Duygusal Zeka, Akılcılık Efsanesi, Örgütlerde Duygu.
-Abstract-
Main goal of this study is to examine the concept of emotional intelligence in an integrated framework that considers historical evolution of emotion-intelligence relation. Even though there are many studies examining emotional intelligence, these studies' lack of historical perspective of emotion and intelligence theories and emotion-intelligence relation, becomes one of the main obstacles of examining the subject in depth. In order to overcome this obstacle, this study is based on a comprehensive literature survey that examines emotion-intelligence concepts,theories on the concepts, the struggle of these two since the Ancient Greece. This struggle's main assumptions, rationality's indisputable dominance and emotional intelligence concept that is formed by this decline in this dominance are also evaluated. Then four main emotional intelligence models,the main concepts, assumptions, dimensions and measurement instruments that underly the models are examined in a theoretical framework. Finally, the organizational impacts of emotion-intelligence dilemma and importance of emotional intelligence for today's organizations is examined.
Keywords: Emotion, Intelligence, Emotional Intelligence, Myth of Rationality, Emotion in Organizations.