Akademik Veri Yönetim Sistemi
14. Ulusal Kemik İliği Transplantasyonu ve Hücresel Tedaviler Kongresi, 10 - 12 Mart 2022, sa.125, ss.120
Giriş: Sitopenilerin gelişmesi allojenik kök hücre nakli (AKHN) sonrası
oluşabilecek komplikasyonlardandır[1]. Geç dönemde ortaya çıkan sitopeniler otoimmün süreçler, greft kaybı, enfeksiyonlar gibi pek çok nedenle
ortaya çıkabilmektedir. Biz AKHN sonrası geç dönem sitopenisi geliştiren
iki vakamızı sunuyoruz.
Vaka A: 35 yaşında kadın hastaya Haziran 2020’de orta riskli akut miyeloid
lösemi (AML) teşhisi konulmuş ve 2 adet 7+3 remisyon indüksiyon tedavisi
sonrası tam uyumlu erkek kardeşinden allojeneik kök hücre nakli (AKHN)
için tarafımız yönlendirilmiş. Hasta ile olası risk ve faydalar konuşularak
hasta nakil listesine alındı. Hastanın remisyon indüksiyon tedavisi sırasında drenaj gerektiren inguinal ve aksillar apse hikayesi olması nedeni
ile fludarabin+busulfan ile non-miyeloablatif hazırlık rejimi verilerek ve
graft-versus-host hastalığı (GVHD) profilaksisi için siklosporin ve metotreksat ile tam yanıt altında Ekim 2020’de allojeneik kök hücre nakli yapıldı.
12. Günde nötrofil, 16. Günde trombosit engraftmanı sağlandı. Takibinde
GVHD izlenmeyen hastanın 182. Günde siklosporin dozu azaltılmaya
başlandı. 210. Günde bakılan kimerizm %94,5 donör tipinde görüldü. 240.
Günde ateş şikayeti ile acile başvuran hastada pansitopeni tesbit edildi.
Antibiyoterapi verilen hastaya yapılan kemik iliği aspirasyonu hiposellüler
saptandı, hastalık nüksü izlenmedi. Hastaya immun sitopeni öntanısı ile
1 mg/kg steroid başlandı, sitopenide kısmi düzelme görüldü. Bu süreçte
hastada mikst kimerizm saptandı (%32 donör). Hastaya haftalık artan
dozlarda toplam yaklaşık 11*106
/kg CD34+ hücre ve eşlik eden T lenfosit
popülasyonu ile donör lenfosit infüzyonu yapıldı. Bununla beraber takipte
sitopenisi düzelen hastada tam greft kaybı izlendi. Hasta remisyonda izleme devam etmektedir. Vaka B: 53 yaşında kadın hastaya Mayıs 2021’de philadephia kromozomu (Ph) pozitif akut lenfoblastik lösemi teşhisi konuldu.
2 kür kemoterapi ve tirozin kinaz inhibitörü içeren remisyon indüksiyon
tedavisinden sonra tam uyumlu erkek kardeşinden azaltılmış yoğunluklu
fludarabin+busulfan rejimi ile Eylül 2021’de AKHN yapıldı. Nakil sonrası
1. Ayda %85 donör kimerizmi tesbit edildi. Siklosporin tedavisi altında
mikroanjiopatik hemolitik anemi tablosu gelişmesi üzerine mikofenolat
mofetil tedavisine geçildi bunun yanısıra sistemik steroid tedavisi başlandı. Steroid tedavisinin azaltılmasıyla birlikte naklin 100. Gününde hasta kol
ve bacaklarda yaygın döküntü ve pansitopeni nedeniyle yatırıldı. Yapılan
cilt biyopsisinde graft-versus-host hastalığı ile uyumlu olduğu görüldü.
Kemik iliği incelemesinde hiposellülarite izlendi. Kimerizm incelemesinde
%79 donör kimerizmi izlendi. Steroid tedavisinin dozu yeniden artırıldı,
hastaya 0,7*106
/kg CD34+ hücer ve 0,5*108
T lenfosit ile DLI uygulandı.
Takibinde hastanın sitopenilerinin düzeldiği görüldü. Yeniden yapılan
kimerizm incelemesinde %99 dönor kimerizmi görüldü.
Sonuç: AKHN sonrası gelişen geç başlangıçlı sitopeni tablolarında altta
yatabilecek nedenler ayrıntılı olarak incelenmelidir. Bu sitopenilerin fizyopatolojisinde iki immün sistemin “çatışması” rol oynayabilmektedir . Bu
durumda terapötik hedef hastanın donör kimerizmine yönlendirilmesi
olmalıdır. Bunun için immunsupresif tedavinin düzenlenmesi ve donör
lenfosit infüzyonları kullanılabilir.
Anahtar kelimeler: allojeneik kök hücre nakli, kimerizm, sitopeni