Osmanlı İmparatorluğu; tarih boyunca zengin kültürü, estetik anlayışı, ihtişamlı tekstil üretimiyle ve kumaşlarıyla büyük bir üne sahip olmuştur. Osmanlı İmparatorluğu Dönemi kumaşlarından Selimiye, Sevaî, Gezi ve Meydaniye kumaşları da bu ihtişamlı tekstil üretiminin bir parçasıdır. Selimiye; ipekten yapılan, çiçek suyu desenli olan bir dokumadır. Sevaî, ipek iplikle birlikte altın ve gümüş klaptan kullanılan özel bir ipekli kumaş türüdür. Gezi ise pamuk ve ipekle dokunan hareli bir kumaştır. Meydaniye yarı ipekli, çoğunlukla erkek giyiminde kullanılan bir kumaş türüdür. Kaynaklarda özellikle bayram günlerinde tercih edildiği belirtilmiştir. Bu çalışmada; Selimiye, Sevaî, Gezi ve Meydaniye kumaşların malzeme, teknik, motif, desen ve üretim yöntemleri yazın taramaları kapsamında incelenecektir. Kumaşların üretim bölgeleri ile kullanım alanlarından da söz edilecektir. Çalışma nitel bir araştırmadır ve doküman analizi yönteminden yararlanılmıştır. Bu kapsamda, Türk kumaş sanatının tarihi ve kumaş türleri ile birlikte, araştırma konusu olan Selimiye, Sevaî, Gezi, Meydaniye kumaşlarına ilişkin bilimsel yayınlar konu kapsamında taranarak, ilgili görsellerle araştırma desteklenmiştir.
The Ottoman Empire has been renowned for its rich culture, aesthetic vision, and magnificent textile production. Selimiye, Sevaî, Gezi, and Meydaniye fabrics are notable examples of Ottoman textile artistry. Selimiye is a silk fabric featuring a flower water pattern, while Sevaî is a unique silk fabric adorned with gold and silver with threads. Gezi is a moire fabric woven with cotton and silk, and Meydaniye is a semi-silk fabric traditionally used in men's clothing, especially on religious holidays. In this study, the materials, techniques, motifs, patterns and production methods of Selimiye, Sevaî, Gezi, and Meydaniye fabrics will be examined within the scope of the literature review. It also reviews the production regions and usage areas of these fabrics. A qualitative research approach was used, utilizing document analysis of Turkish fabric art history. Scientific publications and relevant visuals were consulted to support the research on Selimiye, Sevayi, Gezi, and Meydaniye fabrics.
