Deprem Master Planı; yerleşim alanlarının stratejik planlarıyla
bütünleşik, deprem zararlarını azaltmayı hedefleyen, deprem afeti olayının
öncesi, anı ve sonrasında yapılacak çalışmaları ve alınacak önlemleri içeren,
yaşam kalitesi artırılmış bir toplum oluşturma yönünde ilerleyen, deprem
senaryosuna dayalı dinamik ve katılımcı bir planlama sürecidir. Bu
planlamanın çalışma yapılacak alanın deprem tehlikesinin tamamını
multidisipliner bir anlayışla kapsaması elzemdir. Bu kapsamda Proje öncelikle, Türkiye’deki iller bazında
uygulanabilir bir deprem master planının belirli standartlar dahilinde
gerçekleştirilmesini ve söz konusu standartların İzmir ilinde uygulanmasını
içermektedir. Proje, mevcut veri analizi ve yeni veriler ışığında İzmir
ilinde olası yıkıcı bir deprem ve tsunami tehlikesinin yaratacağı riski
ortaya koymak ve hasar tahmin çalışmaları yaparak, risk azaltmaya ve acil
eylem planları için bir altlık oluşturmaya yönelik çalışmalardan
oluşmaktadır. Bu anlamda, farklı türden veriler derlenerek bir araya
getirilecek, gereksinim duyulan/mevcut olmayan veriler ise üretilecektir.
Elde edilen tüm veri coğrafik bilgi sistemleri (CBS) çatısı altında
toplanacaktır. Söz konusu çalışmalar; mevcut verilerin toplanması, veri
değerlendirme ve analizi ile deprem senaryosunun uygulanması ve hasar tahmin
çalışmalarından oluşacak şekilde üç faz kapsamında gerçekleştirilecektir.
Ülkemizin en büyük
deprem tehlikesine sahip illerinden biri olan İzmir ili yerleşim alanının
güncel bilimsel veriler ışığında yeniden değerlendirilmesi, oluşabilecek
deprem riskleri ile can ve mal kaybının en aza indirilmesi açısından önem
taşımaktadır. RADIUS olarak bilinen İzmir Deprem Senaryosu ve Deprem Master
Planı 1998-2000 yılları arasında tamamlanmıştır. Bu kapsamda son 22 yılda
İzmir ilinde yapı stoğu sayısı ve niteliği, ulaşım-alt yapı-hizmet şebekeleri
ciddi oranda değişmiştir. Bunun yanı sıra 30 Ekim 2020 Samos Depremi ve
ardından meydana gelen tsunami, İzmir’de yıkıcı etki meydana getirmiş, can ve
mal kaybına neden olarak İzmir’in büyük ölçekli depremlere hazır olmadığını
ortaya koymuştur. Bununla beraber ülkemizde İzmir dışında deprem master
planına sahip olan tek ilimiz İstanbul’dur. Fakat İstanbul’da da 2003 yılında
hazırlanmış olan deprem master planının standartlarında ve uygulanmasında
sorunlar yaşandığı görülmektedir. Özellikle ülkemizde 2010-2020 yılları
arasında yaşanan yıkıcı depremlerden sonra deprem master planlarının il-ilçe
bazında hazırlanması gerekliliği tartışılmaya ve bu kapsamda bazı çalışmalar
yürütülmeye başlanmıştır. Ancak bu kapsamda gerçekleştirilen çalışmalar
herhangi bir standarttan yoksundur. Sonuç olarak, Türkiye
ölçeğinde belirlenen standartlara göre, deprem master planlarının hangi
illerde ve ne tür standartlara göre uygulanması gerektiği uygulamalı bir örnek
çerçevesinde test edilmiş olacaktır. |