Akademik Veri Yönetim Sistemi
Teknik Rapor, ss.1-133, 2023
Ülkemiz enerji ihtiyacında önemli ölçüde yurt dışına bağımlı olmasının yanı sıra önemli enerji koridorları üzerinde etkin bir pozisyona geçerek enerji ticaretinde bölgesinde söz sahibi bir konuma yükselmeyi hedeflemektedir. Uluslararası ilişkiler ve enerji lojistiği konuları enerji arz güvenliğimizin temini açısından bu bağlamda oldukça önemlidir. Enerji arz güvenliğinin temininde petrol ve doğal gaz güzergahları ile alternatif enerji kaynaklarının çeşitliliği en kritik hususlar olarak değerlendirilmektedir. COVID-19 ve sonrasında yaşanan Rusya ile Ukrayna savaşı, bölgesel ve küresel ölçekte enerji güvenliğini etkileyerek gelecek dönemlere ait oluşturulan enerji politikalarının yeniden yazılmasına sebep olmuştur. Tüm dünyada ve ülkemizde de yerli ve yenilenebilir enerji payının arttırılması, kaynak çeşitliliğinin oluşturulması ve nükleer enerjinin hızla devreye alınması gibi hususlar ön plana çıkmıştır.
Geçtiğimiz on yıllar boyunca farklı kaynaklarda petrol ve doğal gaz gibi hidrokarbon kaynaklarının sınırlı ömürlerinin kaldığı ve belirli bir süre sonunda bu kaynakların tükeneceği raporlanmış olmasına rağmen gelişen teknolojik imkanlara paralel olarak tespit edilen yeni rezervler veya mevcut rezervlerin daha etkin işletilebilmesinin bir neticesi olarak fosil yakıtların tükeneceği tarih sürekli olarak ötelenmektedir. Ülkemizin Karadeniz’de tespit edilen rezervin çıkarılması, işlenmesi ve depolanmasıyla ilgili teknolojik kabiliyetlerini geliştirmesi gerekmektedir. Ülkemizi uluslararası boyutta ön plana çıkarabilecek yenilikçi teknolojik yaklaşımların planlanması ve hayata geçirilmesi önemli bir farkındalık oluşturabilecektir. Uzun dönemli stratejik planlamaların tümünde fosil kaynaklı yakıtlar kademeli olarak kullanım dışına itilmektedir. Bu bağlamda, her ne kadar doğal gaz diğer fosil kaynaklı yakıtlar içerisinde çevreci olarak öne çıksa da sonuç olarak doğal gaz da geçici bir çözüm olarak değerlendirilmektedir. Bu noktada, doğal gaz lojistiği kurgusuna hidrojenin de dahil edilmesi ülkemize önemli bir kazanım sağlayacaktır. Türkiye’nin gelecek 10 yıllık hedeflerinde doğal gaza hidrojenin kademeli olarak karıştırılması bulunmaktadır. Bunun gerçekleştirilmesi için temiz hidrojenin üretilmesi öncelikli hedefler arasında yer almalıdır.
TÜBA bünyesinde oluşturulan Enerji Çalışma Grubu tarafından “TÜBA− Doğal Kaynaklarda Verimlilik ve Alternatif Enerji Çözümleri Çalıştayı” kapsamında düzenlenen “Alternatif Enerji Kaynakları
ve Doğal Gaz Lojistiği Çalıştayı ve Paneli”nde konuyla ilgili kamu ve özel sektör temsilcileri ile akademisyenlerden oluşan geniş kapsamlı bir bilgi paylaşım platformu oluşturulmuştur. Bu raporun hazırlanmasında çalıştay kapsamında sunulan bildiriler ve literatürde öne çıkan güncel bilimsel çalışmalar
temel alınmıştır. Raporun ilk bölümünde 2023 yılında Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından
hazırlanan “Türkiye Ulusal Enerji Planı” raporu ve 2023 yılı Cumhurbaşkanlığı yıllık programı çerçevesinde ülkemizin enerji sektörlerinin durumu ile 2035 ve 2053 projeksiyonları değerlendirilmiştir.
Daha sonraki bölümlerde sırasıyla geleneksel olmayan hidrokarbonların potansiyel rolü, enerji sistemlerinde verimlilik, Türkiye’nin enerji çözümlerinde TENMAK’ın rolü, hidrojen enerjisi çözümleri ve
doğal gaz ekosistemi, Türkiye ulusal iletim sisteminde doğal gaz taşınması ve ticaret, alternatif enerji
kaynaklarının ekonomik sürdürülebilirliği, KKTC’de LNG kullanımı ve lojistiği, Doğu Akdeniz ve
adalar denizinde enerji jeopolitiği ve Türkiye’nin doğal gaz ile yenilenebilir enerji seçenekleri ve sürdürülebilirlik konuları kapsamlı bir şekilde ele alınmıştır. Son bölümde ise öncelikle Türkiye ve KKTC
için sentetik doğal gaz üretimi için 5 yıllık (2025-2030) konsept bir proje önerisine ait yol haritası
paylaşılmış ve sonrasında Türkiye ve KKTC açısından enerji sektörünün çok yönlü gelişimi açısından
atılması gereken adımlar detaylı bir şekilde sunulmuştur.