Üstün Yetenekli Çocukların Ebeveynlerine Yönelik Yapılan Psikolojik Danışmanlık ve Aile Danışmanlığı Çalışmalarının İncelenmesi


Yavuz Benli S., İkiz F. E., Kıllı S.

Uluslararası Eğitim Bilimleri ve Araştırmaları Sempozyumu UEBAS 2023., İzmir, Türkiye, 24 - 25 Mart 2023, ss.61-63

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: İzmir
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.61-63
  • Dokuz Eylül Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Üstün yetenekli çocukları olması, aile için hazır olmadıkları bir durum olabilir. Aile içerisinde normal dışı gelişim gösteren bir çocuğun varlığı, aile bireylerini birçok açıdan olumsuz etkileyebilir. Bu ailelerin çocuklarının gelişim süreçlerini doğru yönetebilmeleri adına desteğe duydukları ihtiyaç, normal gelişim gösteren çocukların ailelerinin, çocuklarının gelişim süreçlerini doğru yönetebilmeleri adına desteğe duydukları ihtiyaca göre daha fazladır. Ailelerin psikolojik danışmanlık ve aile danışmanlığı çalışmaları kapsamında desteklenmesi gerektiği düşünülmektedir. Yapılan birçok araştırmaya göre; üstün yetenekli olarak tanılanmış çocukların, sosyal ortamlarda, özellikle de okulda sosyal ve duygusal olarak birçok zorlukla karşı karşıya kaldıkları görülmektedir. Bu zorluklarla birlikte okuldan ve diğer çevreden gelen şikâyetler, ayrıca bu çocuklardan istenilen yüksek performans beklentisi ve benzeri durumlar ebeveynlerin tahammül sınırlarını zorlamakta ve çocuklarının gelişim süreçlerini doğru yürütmede zorluk yaşamalarına neden olmaktadır. Ebeveynleri, çocuklarının rol modelleri ve ilk öğretmenleri olarak düşündüğümüzde, çocukların kişisel, sosyal, akademik, bilişsel, ahlaki gelişimleri sürecinde ebeveyn rolü büyüktür. Üstün yetenekli çocukların ebeveynlerinin, normal gelişim gösteren çocukların ebeveynlerine göre, gelişimsel özelliklerine bağlı olarak beklentiler, ebeveynin kendini yetersiz hissetmesi, gelecek kaygısı, bu çocukların çevreleri ve toplumla kurmaları gereken iletişim ve benzeri birçok farklı konuda sorun yaşadıkları ve bu konularda desteğe ihtiyaçları olduğu birçok farklı araştırmayla tespit edilmiştir. Millî Eğitim Bakanlığı’nın üstün yetenekli çocukların sosyal ve duygusal uyumlarını sağlamaya yönelik ailelerle birlikte uygulanabilecek psikososyal çalışmaları mevcuttur. Bu çalışmanın amacı; üstün yetenekli çocukların ebeveynlerine yönelik yürütülen psikolojik danışmanlık ve aile danışmanlığı çalışmalarını ve sonuçlarını incelemektir. Çalışmanın yöntemi alanyazın tarama yoluyla ele edilen bulguların derlenmesidir. Çalışmada “psikoeğitim”, “üstün yetenek”, “aile danışmanlığı”, “ebeveyn eğitimi”, “psikososyal eğitim” anahtar kelimeleriyle “Google Scholar”, “Ebscho”, “WOS” ve “YÖK Tez Tarama” veri tabanlarında yapılan araştırma sonuçları son on yılda güncel olmasına, örneklemine, yöntemine ve etkililiğine göre derlenmiştir. Sonuçlar, psikolojik danışmanlara yol gösterecek şekilde bir araya getirilerek psikolojik 63 danışmanlık, aile danışmanlığı ve özel eğitim alanlarında halihazırda yürütülen ve yapılacak yeni çalışmalara katkı sunmak istenmektedir. Anahtar Kelimeler: Üstün yetenek, ebeveyn, aile danışmanlığı, psikolojik danışma, özel eğitim