13. Hisarlı Ahmet Sepozyumu, Kütahya, Türkiye, 8 - 11 Haziran 2023, ss.121-122
Cumhuriyet
reformlarının müzik sanatında görülen etkilerinden biri de müziğin icrası için
gerekli araçların üretimine yönelik bir yapının oluşturulmasıdır. Bu amaçla
Almanya’dan Heinz Schaffrath adında bir uzman Ankara Devlet Konservatuvarına
davet edilmiştir. Schaffrath’ın burada oluşturduğu yapı ve yetiştirdiği
öğrenciler daha sonraki yıllarda yüksek öğretimde yer alacak olan çalgı yapım
eğitiminin temelini oluşturmuştur.
Ankara’daki çalgı
yapım bölümünün kapanmasından sonra açılan ikinci okulun, sonradan İstanbul
Teknik Üniversitesi’ne bağlanacak olan Türk Müziği Devlet Konservatuvarı
Enstrüman Yapım Bölümü olduğu düşünülür. 1989 yılında Ege Üniversitesi Türk
Müziği Devlet Konservatuvarı ve 2000 yılında Anadolu Üniversitesi Devlet
Konservatuvarında açılan çalgı yapım bölümlerinin kurucularının İTÜ’den mezun
isimlerden oluşması bu düşünceyi güçlendirmiş olmalıdır.
Türkiye’deki çalgı
yapım okullarını anlatan çalışmaların pek çoğunda yer almamasına karşın, Dokuz
Eylül Üniversitesi Devlet Konservatuvarı akademik şemasında Müzik Bölümüne
bağlı anasanat dalı olarak bir Çalgı Onarımı Yapımı bölümü bulunmaktadır.
Temellerinin 1966 yılında atıldığını tespit ettiğimiz bu bölümün ilk olarak
1978 yılında öğrenci aldığı görülür. Üfleme ve Yaylı Çalgılar Onarımı Yapımı
sanat dalları olmasına karşın yalnızca Piyano Onarımı ve Yapımı alanında eğitim
veren okul aralıklı da olsa 2002 yılına kadar öğrenci almış ve atölyelerinde
iki adet de piyano üretmiştir.
One of the effects of the republican reforms in the
art of music was the building of a structure for the production of the
necessary instruments for the performance of music. For this purpose, an expert
named Heinz Schafrad from Germany was invited to Ankara State Conservatory. The
structure that Schafrad built there and the students he trained formed the
basis of the instrument making education that would take place in higher
education in the following years.
It is thought that the second school opened after the
closure of the instrument making department in Ankara was the Turkish Music
State Conservatory Instrument Making Department, which would later be a part of
Istanbul Technical University (ITU). The fact that the founders of the instrument
making departments, of Ege University Turkish Music State Conservatory (openen
in 1989) and the Anadolu University State Conservatory (opened in 2000), were
composed of graduates of ITU, must have strengthened this idea.
Although it is not included in most of the studies
describing the instrument making schools in Turkey, there is an Musical
Instrument Repair And Making Program as an art major, under the Music
Department in the academic scheme of Dokuz Eylül University State Conservatory.
It is seen that this department, whose foundations were laid in 1966, accepted
its first students in 1978. Despite the fact that wind and string instrument
repairing branches are included in its structure, the school, which only provides
education in the field of Piano Repair and Construction, admitted students
until 2002, albeit intermittently, and constructed two pianos in its workshops.