Akademik Veri Yönetim Sistemi
57. Ulusal Psikiyatri Kongresi, Ankara, Türkiye, 20 - 24 Ekim 2021, cilt.32, ss.19, (Özet Bildiri)
GİRİŞ VE AMAÇ: Şizofreni hastaları normal toplumdan daha sık
sigara kullanmaktadır (%60-90). İlk psikotik atak hastalarının ortalama
12.5 yıldır sigara kullandığı bildirilmektedir. Ancak sigara ve psikotik
bozukluklar arasındaki ilişki belirsizliğini korumaktadır. Sigara içmenin
mi psikotik bozuklukları tetiklediği, yoksa psikotik bozukluk tanısı olan
bireylerin mi sigarayı daha fazla tükettiği net değildir. Bu çalışmada, genel
toplumu temsil eden bir örneklemin ileriye dönük izleminde, sigara
kullanımı ile psikotik yaşantı gelişimi ve psikotik bozukluğa dönüşüm
riski arasındaki ilişkiler incelenmiştir.
YÖNTEM: Kümeli örnekleme yöntemiyle seçilen 2185 kişi hanelerinde
ziyaret edildi. Bu kişilerde başlangıçta ve 6. yılın sonunda psikotik yaşantılar
ve psikotik bozukluklar incelendi. Ayrıca kişilerin izlemin başındaki
sigara kullanımları değerlendirildi. İlişkiler, karıştırıcı olabilecek diğer
sosyodemografik ve klinik değişkenlerin kontrol edildiği lojistik regresyon
modelleriyle incelendi. Ayrıca izlemin başındaki psikotik yaşantılar
ile sigara içmenin, izlemin sonunda psikotik yaşantıların kalıcılaşması
üzerindeki sinerjistik etkileri, aditif etkileşim modelleri ile incelendi.
Araştırmada toplanan verilere ait etik kurul onayı Ege Üniversitesi Klinik
Araştırmalar Etik Kurulunun 04.06.2012 tarihli 12- 3/60 karar numarası
ile alınmıştır.
BULGULAR: Sigara içen ve içmeyi sürdüren bireylerde 6. yılın sonunda psikotik
bozukluk gelişme riskinin kontrollere göre 3.3 kat (OR=3,3; %95 GA=1,9-
5,8) arttığı görüldü. Psikotik yaşantıları olan ve sigara içen bireylerde, sigara
içmeyenlere göre psikotik yaşantıların kalıcılaşma riski 1,6 kat (OR=1,6;
%95 GA: 1,1-2,2); psikotik bozukluğa dönüşüm riski de 5,9 kat (OR=5,9;
%95 GA=1,9-18,6)fazla bulundu. İzlemin başındaki psikotik yaşantılar ile
sigara içmenin, izlemin sonunda psikotik yaşantıların kalıcılaşması üzerinde
sinerjistik etkisinin olduğu görüldü (ICR: 2,1; %95 GA: 0,2-4,1).
TARTIŞMA VE SONUÇ: Bulgular gelecekte psikotik bozukluk geliştirme
adayı olan bireylerin “kendini tedavi etme” amacıyla sıklıkla sigaraya
başvurdukları şeklinde yorumlanabilir. Bununla birlikte, izlemin başında
psikotik yaşantısı olan ve sigara içen bireylerde, sigara içmeyenlere
göre hem psikotik yaşantıların kalıcılaşması hem de psikotik bozukluğa
dönüşüm riskinin anlamlı olarak yüksek olması, sigaranın psikoz süreci ile
doğrudan ilişkili olabileceğini düşündürmektedir.