Sosyal Dışlanma ve Romanların Müzik Yoluyla Sosyal Entegrasyonu

ICSAS 1st International Conference on Sociology , Eskişehir, Türkiye, 26 - 28 Temmuz 2024, (Özet Bildiri)

Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
Basıldığı Şehir: Eskişehir
Basıldığı Ülke: Türkiye
Dokuz Eylül Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bütünleşme anlamında kullanılan entegrasyon kavramı, köken ülke kültürü ile ev sahibi kültürünün uyumlu bir biçimde bir arada olabilirliğine vurgu yapmaktadır. Sosyal entegrasyon sürecinde ev sahibi toplum ile göçmenlerin kendi toplumsal kurumları karşı karşıya gelir ve bu topluma aidiyet hissi, semboller, değer yargıları, alışkanlıklar, gelenekler ve normları paylaşma ve kabul etme konusunda fikir birliğine varıldığında gerçekleşmiş olur. Entegrasyonun gerçekleşemediği durumlarda ise sosyal dışlanma yaşanır. Sosyal dışlanma, bireylerin toplumun bir parçası olmaktan mahrum bırakılması ve toplumun temel kurumlarına (ekonomi, eğitim, sağlık, sosyal hizmetler vb.) tam ve etkin bir şekilde katılamaması durumunu anlatır. Dışlanma, ekonomik, toplumsal ve/veya kültürel olarak gerçekleşebilir. İki farklı toplumun karşılaşması durumlarında ortaya çıkabilen ve çoğunluğun “öteki” olarak işaretlediği azınlıkları toplumsal yaşantı alanlarının bir veya daha fazlasına dahil etmemesi olarak ifade edebileceğimiz sosyal dışlanma, dezavantajlı gruplara veya bireylere yönelik ayrımcılık, yoksulluk, işsizlik, eğitim ve sağlık olanaklarından yararlanamama gibi sonuçları doğurabilmektedir.

Ülkemizde sosyal dışlanmaya maruz bırakılan gruplardan biri de Romanlardır. Ancak Avrupa Birliği aday ülkeleri arasında yer alan Türkiye, aday ülke desteklerinden yararlanarak azınlık haklarının iyileştirilmesi için çalışmalar yürütmeye başlamış ve 2009 yılında da basında “Roman Açılımı” olarak yer bulan sosyal entegrasyon planlarını hayata geçirmiştir. Bu kapsamda aynı yıl Bursa Büyükşehir Belediye Konservatuarı bünyesinde Çalgıcı Mektebi Roman Orkestrası kurulur. Romanların kurumsal düzeyde bir belediye konservatuarında sözleşmeli memur statüsüne Roman kimlikleri ile girmelerinin ilk örneklerinden olarak Romanların diğer tüm alanlarda yaşadığı dışlanmanın aksine kabul gördüğü müziğin, sosyal entegrasyonu sağlama amacıyla da ilk başvurulan alan olduğunu ortaya koyar.

Çalışmada, Romanların Türkiye’de yaşadıkları sosyal dışlanma durumu ve yürütülen sosyal entegrasyon çalışmalarının müziği temele alan uygulamaları Çalgıcı Mektebi Roman Orkestrası örneği üzerinden incelenerek aktarılacaktır.