Akademik Veri Yönetim Sistemi
44.Türk Ulusal Kulak Burun Boğaz Ve Baş Boyun Cerrahisi Kongresi, Antalya, Türkiye, 15 - 19 Kasım 2023, ss.11
Amaç: Bu çalışmada trapez kasının innervasyonunda servikal sensitif sinirlerin (SS), motor katılımlarının intraoperatif nöromonitorizasyon uygulanarak incelenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Araştırmaya kliniğimizde Ağustos 2022-Ağustos 2023 tarihlerinde baş boyun kanseri sebebiyle boyun diseksiyonu uygulanan 17 hastaya yapılan 22 boyun diseksiyonu dahil edildi. SS’ler, intraoperatif nöromonitorizasyon (İONM) ile uyarılarak trapez kasından alınan amplitüdlere bakıldı. Boyun diseksiyonlarının 15’ine uzman bir fizyoterapist tarafından operasyon öncesi ve sonrası dönemde boyun-omuz eklem hareket açıklıklarını, trapez kas kuvvetlerini, skapular enduransı, Modifiye Constant Murley Skorlarını (MCMS) ve Omuz Ağrı ve Özürlülük İndeksini (SPADI) içeren bir değerlendirme yapıldı.
Bulgular: Çalışmamızda İONM ile 22 boyun diseksiyonunun 10’unda (%45.4) SS’ler uyarıldığında trapez kasında amplitüd elde edildi. Bunların altısı (%27.2) C2, dördü C3 kökü kaynaklıydı. C4 kökünden hiçbir vakada yanıt elde edilmedi. C2 kökünün uyarıldığı altı (%27.2) hastada trapez kası desendan ve transvers liflerinde, üçünde (%13.6) trapez kası asendan liflerinde amplitüd elde edildi. C3 kökü uyarıldığında dört (%18.1) hastada trapez kası desendan ve transvers liflerinde, üçünde (%13.6) trapez kası asendan liflerinde yanıt elde edildi. Toplamda SS’ler uyarıldığında 10 (%45.4) boyun diseksiyonunda trapez kası desendan ve transvers liflerinde, altısında (%27.2) trapez asendan liflerinde yanıt elde edildi. SS’lerin motor innervasyonu, operasyon öncesi ve operasyon sonrası boyun ve omuz hareket performansını etkilemektedir. Motor katılım olanların operasyon sonrası 3.ay boyun ekstensiyon ve operasyon öncesi boyun ekstensiyon ortalaması, katılım olmayanlara göre daha yüksek bulundu. Katılım olanlarda ise grup içi değişimler incelendiğinde boyun ekstensiyon, omuz internal rotasyon ve SPADI özürlülük alt skorunda operasyon sonrası artış gözlenirken; omuz abdüksiyon, omuz eksternal rotasyon, omuz fleksiyon, iSEN boyun ekstensiyon, kuvvet orta trapez ve kuvvet üst trapez operasyon sonrası 3.ay ölçümlerinde azalma gözlenmiştir. Gruplar arasındaki değişimler incelendiğinde ise, katılım olanlarda omuz internal rotasyon değeri, olmayanlara göre daha fazla yükselmiştir (p:0.024). Yine katılım olanlarda iSEN omuz abdüksiyon değeri yükselirken, olmayanlarda düşüş gözlenmiştir (p:0.043). Katılım olanlarda iSEN boyun ekstensiyon değeri, olmayanlara göre daha fazla düşmüştür (p:0.010). Katılım olanlarda iSEN boyun rotasyon değeri yükselirken, katılım olmayanlarda düşüş gözlenmiştir (p:0.044). Katılım olanlarda SPADI özürlülük alt skor değeri, olmayanlara göre daha fazla yükselmiştir (p:0.033).
Sonuç: SS’lerin trapez kasının motor innervasyonuna katılması, hastaların operasyon öncesi ve sonrası trapez kası performansını değiştirmektedir. Bu nedenle operasyon sonrası omuz ve boyun ile ilgili komorbiditelerden kaçınılması isteniyorsa, hem SAS hem SS’ler, onkolojik güvenli sınırlar içerisinde korunmalıdır.
Anahtar kelimeler: baş boyun kanseri, boyun diseksiyonu, intraoperatif monitörizasyon, motor aktivite, servikal pleksus