Akademik Veri Yönetim Sistemi
XI. Uluslararası Türkçenin Eğitimi ve Öğretimi Kurultayı (UTEOK 2018), Ankara, Türkiye, 04 Ekim 1018 - 06 Ekim 2018, ss.76
Beden sosyolojisi
açısından insan bedeni, toplumsal ve kültürel olarak kurgulanan, siyasal
çelişmelerin odağında yer alan, güç ve otorite ilişkilerinde belirleyici olan
çoğul bir yapıyı ifade eder (Canatan, 2015:23-25). Beden imgesi ise insanın
kendi bedenini nasıl gördüğünü ifade eder ve büyük ölçüde toplumsal değerlerden
etkilenir (Çakı, 2015: 309). Bu çalışmanın amacı beden imgesi konusunda
duyarlığıyla bilinen çocuk ve gençlik edebiyatı yazarı Suzan Geridönmez'in
kitaplarında beden imgesinin nasıl sunulduğunu belirlemektir. Bu çalışma genel
tarama modelindedir. Çalışmanın veri kaynağını Suzan Geridönmez'in çocuklara ve
gençlere seslenen basılı kitaplarının dilsel metinleri oluşturmaktadır. Çalışma
grubunu ise tam sayımla elde edilen toplam altı kitap oluşturmaktadır.
Verilerin çözümlenmesinde nitel araştırma yöntemlerinden içerik çözümlemesi
kullanılmaktadır. Çözümlemede alanyazında beden imgesinin en temel
iki belirleyicisi olarak belirlenen "yaş" ve" cinsiyet"
(Nazlı, 2009: 62) "beden imgesi" ana kategorisinin iki alt
kategorisini oluşturmuştur. İncelenen kitaplarda beden imgesinin
"cinsiyet" kategorisinde kişilerarası düzeyde ve fiziksel çekicilik,
akran ilişkileri gibi konularda; "yaş" kategorisinde ise
kurumsal/kültürel düzeyde ve aile, okul gibi konularda etkili olduğu ortaya
çıkmıştır. Ayrıca kalıplaşmış, donuklaşmış bir "toplumsal
beden"e karşı bireyselleşmiş, özerkleşmiş bir "bireysel
beden" vurgusunun yapıldığı belirlenmiştir. Bu sonuç çocuk ve
gençlik edebiyatındaki geleneksel bakış açısının değişmeye başladığını ve
yerini yavaş yavaş bireyselleşmeye, özerkleşmeye, çeşitliliğin değer olarak
görüldüğü bir anlayışa bıraktığının, bununla birlikte insan hakları ve
demokrasi kültürüne daha fazla katkı sağlamaya başladığının bir
göstergesi sayılabilir.