Trakya Bölgesinde Yetiştirilen Pirinç (Oryza sativa L.) Numunelerinde İmidazolinone Grup Herbisitlerin Kalıntı Analizi


KÖRÜKÇÜ B. C., ÇEBİ Ü., ÖZCAN C.

10. Ulusal Analitik Kimya Kongresi, Muğla, Türkiye, 8 - 11 Eylül 2022

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Muğla
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Dokuz Eylül Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Çağdaş tarımın önemli girdilerinden biri olan, tarımsal üretimi olumsuz etkileyen zararlı ve hastalık faktörlerini ortadan kaldırmak için kullanılan kimyasal maddelerden pestisitlerin kullanımı, avantajlarının yanında insan sağlığı ve çevre kirliliği açısından bazı dezavantajları da beraberinde getirmektedir [1]. 1990'lardan beri makro ve mikro canlı zararlıların pirinçte %20 ila %90 arasında ürün kaybına neden olduğu bilindiğinden dolayı hastalıklara dirençli pirinç üretim çalışmaları yapılmaktadır [2,3]. Trakya Bölgesi çeltik üretiminde Türkiye ortalamasının üzerinde bir verimliliğe sahiptir ve üretilen pirinç değerli bir gıda ürünüdür ve Trakya bölgesinde üretimden tüketime kadar önemli bir yere sahip olan çeltikte yüksek ve kaliteli verimin elde edilmesinde yabancı ot ile mücadele büyük önem taşımaktadır. Pirinç bitkisinin gelişme aşamasında yabancı otlar; su, besin maddeleri ve ışık açısından pirinçle rekabet eder. Sonuç olarak pirinç bitkisinin sağlıklı gelişimi olumsuz etkilenir. Son yıllarda özellikle pirinç üretiminde imidazolinon türevlerinin kullanımı tercih edilmeye başlanmıştır [4]. Bu çalışmanın amacı, Türkiye'nin en önemli çeltik üretim alanları olan (Edirne, Kuzeybatı Türkiye) Trakya Bölgesi'ndeki İmidazolinone grubu herbisitlerin (IMIs) (Imazamox, Imazaquin, Imazethapyr, Imazapic ve Imazapyr) kontaminasyon düzeylerini araştırmaktır. Çalışma kapsamında Edirne-İpsala-Yenikarpuzlu Köyü, Edirne-Merkez-Üyüklütatar Köyü ve Edirne -Uzunköprü-Muhacirkadı Köyü'nden çeltik örnekleri toplanmıştır. Kavuz ve pirinç olarak ayrılan numuneler titanyum nitrür kaplı öğütücüde öğütülerek 200 mesh’lik elekte elenmiş ve ekstraksiyon için hazır hale getirilmiştir. Pirinç numunelerinde IMIs herbisitlerin belirlenmesi için bir katı-sıvı ekstraksiyon (SLE) yöntemi geliştirilmiş ve ekstrakte edilen numuneler gaz kromatografisikütle spektrometrisi (GC-MS) cihazıyla analiz edilmiştir.  Sonuç olarak tüm herbisitler için %80'in üzerinde geri kazanım belirlenmiştir. IMIs için bağıl standart sapmalar (RSD) %5’den küçük bulunmuştur. Ayrıca bu çalışma, Trakya Bölgesi'ndeki pirinç örneklerinde Imidazolinone birikiminin araştırılmasına dair ilk detaylı çalışmadır. Elde edilen sonuçlar, herbisit uygulamasından sonra gıda güvenliğine katkıda bulunacak ve pestisit kalıntısı izleme programlarının oluşturulmasına katkı sunabilecektir.