15. ulusal tıbbi genetik kongresi, Muğla, Türkiye, 9 - 13 Kasım 2022, ss.35
Demans ön tanılı hastaların yeni nesil dizileme panel yöntemi ile araştırılması Etkin Özkan,
Elçin Bora, Ayfer Ülgenalp, Ahmet Okay Çağlayan GİRİŞ: Demans, bir veya daha fazla bilişsel
alanı (öğrenme ve hafıza, dil, yürütücü işlev, karmaşık dikkat, algısal-motor, sosyal biliş) içeren
bilişte azalma ile karakterize bir hastalıktır. 55 yaş ve üzeri tüm insanların %25'inin ailesinde
demans öyküsü vardır. Nüfus yaşlandıkça, demansın genel yükü dünya çapında artmaktadır.
Klinisyenlerin demans hastalarını doğru bir şekilde teşhis etmesi hastalık yönetimi açısından
çok önemlidir. AMAÇ: Bu çalışmanın amacı merkezimizde test edilen Demans panelinde tespit
edilen gen varyantların sıklıklarının literatürle karşılaştırılması, genotip fenotip
korelasyonlarının yapılması, daha önce tanımlanmamış yeni varyantların literatüre
kazandırılmasıdır. GEREÇ-YÖNTEM: Dokuz Eylül Üniversitesi Hastanesi Tıbbi Genetik
polikliniklerine 2019 – 2022 yılları arasında ön tanısı demans olan 134 hastaya uygulanan A2M,
AAAS, ACE, APOE, APP, ATP13A2, ATP1A3, C9ORF72, CHMP2B, CSF1R, DCTN1,
DNMT1, EIF4G1, FBXO7, FUS, GBA, GCH1, GRN, HTRA2, LRRK2, MAPT, MPO,
NOTCH3, PARK7, PINK1, PLA2G6, POLG, PRKN, PRKRA, PRNP, PSEN1, PSEN2,
SLC6A3, SNCA, SNCB, SORL1, SQSTM1, TAF1, TARDBP, TH, TREM2, TYROBP,
UBQLN2, UCHL1, VPS35 genlerini içeren prob-yakalama (capture) metoduna göre çalışılan
targeted yeni nesil dizileme paneline ait sonuçlar retrospektif olarak değerlendirilmiştir.
BULGULAR: Demans paneli ile araştırılan 134 hastanın 10 tanesine tanı konulmuştur. Tespit
edilen patojenik/muhtemel patojenik varyantlar NM_005211.3(CSF1R_v001):c.1985T>C,
NM_002087.4(GRN_v001):c.1145del, NM_002087.4(GRN_v001):c.687T>A,
NM_000435.3(NOTCH3_v001):c.226T>C, NM_007375.4(TARDBP_v001):c.1147A>G,
LRG_661t1:c.708+1G>A, NM_000021.4(PSEN1_v001):c.1172T>C,
NM_000435.3(NOTCH3_v001):c.946G>A, NM_000435.3(NOTCH3_v001):c.1164T>A,
NM_001302691.2(APOE_v001):c.137T>C heterozigot olarak tespit edilmiştir. NOTCH3
c.1164T>A mutasyonu literatürde ilk kez, GRN c.687T>A ve CSF1R c.1985T>C mutasyonları
ülkemizde ilk kez saptanmıştır. SONUÇ: Hastalıklara neden olan gen mutasyonları yeni nesil
dizileme yöntemi yardımıyla kolaylaşmıştır. Bu çalışmamızda genetik etiyolojisi
açıklanamamış demans hastalarındaki sorumlu genlere uygulana yeni nesil dizileme panelinin
tanılama oranı %7,5 olarak saptanmıştır ve yeni mutasyonların tespit edildiği hastaların
fenotipleri literatür bilgileri ışığında tartışılmıştır. ANAHTAR KELİMELER: Demans,
Genotip-Fenotip Korelasyonu, Yeni Nesil Dizileme Paneli
Anahtar Kelimeler: Demans, Genotip-Fenotip Korelasyonu, Yeni Nesil Dizileme Paneli