Bağışıklığı Baskılanmamış Yoğun Bakım Hastalarında CMV Reaktivasyonunun İzlemi

AVKAN OĞUZ V. (Yürütücü)

Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, BAP Araştırma Projesi, 2019 - 2022

Amaç: Sitomegalovirus (CMV), primer enfeksiyon sonrası polimorfonükleer hücrelerin çekirdeğinde

yaşam boyunca latent kalan herpesvirus ailesindendir. Son yıllarda yapılan çalışmalarda sadece

bağışıklığı baskılanmış hastalarda değil, bağışıklığı baskılanmamış yoğun bakım ünitesi (YBÜ)

hastalarında da CMV reaktivasyonu olabileceği bildirilmektedir. Çalışmamızın amacı YBÜ’ye yatan CMV

seropozitif, immunsupresyonu olmayan hastalarda CMV reaktivasyonunun sıklığı, risk faktörleri ve

reaktivasyonun mekanik ventilasyon süresi, sağkalım, YBÜ ve hastanede kalış süresi üzerindeki etkisini

değerlendirmektir.

Yöntem: Hastanemiz Dahili Bilimler ve Anestezi YBÜ’lerine yatan hastalar günlük olarak izlendi. Dahil

etme kriterlerini karşılayan hastaların verileri Olgu Rapor/Veri Kayıt Formu kullanılarak kaydedildi.

Hastaların YBÜ’ye yatışının 0.gününde ELISA ile CMV IgG analizi yapıldı. Seropozitif hastalardan 0, 3, 7,

14, 21 ve 28. günlerde alınan plazma örneklerinden polimeraz zincir reaksiyonu (PZR) ile CMV DNA

analizi yapıldı.

Bulgular: Çalışmaya toplam 146 hasta dahil edildi. Hastaların 26’sında (%17,8) CMV reaktivasyonu

gözlendi. Reaktivayonun septik şok hastalarında %31 ile en yüksek; travma ve cerrahi sonrası

hastalarda %11,5 oran ile en düşük olduğu saptandı. CMV reaktivasyonu YBÜ’ye kabulden sonra

ortalama 10 ± 4,72 (3-21) günde görüldü ve bu hastaların YBÜ’ye yatırılmadan önce ortanca hastalık

süresi 3 (0-73) gündü. Çok değişkenli analiz sonucunda sepsis, YBÜ girişinde APACHE II skoru ve YBÜ

öncesi tedavi süresi CMV reaktivayonu açısından bağımsız risk faktörü olarak görüldü. YBÜ yatışı

sonrası bakteriyemi ve fungeminin reaktivasyon grubunda anlamlı düzeyde daha yüksek olduğu

gösterildi (p:0.005). Mortalite, mekanik ventilasyon süresi veya YBÜ'de ve hastanede kalış süresi

değerlendiriliğinde CMV reaktivasyonu olan ve olmayan hastalar arasında anlamlı fark saptanmadı.

Sonuç: Bağışıklığı yeterli YBÜ hastalarında CMV reaktivasyon insidansı %17,8 idi. Yapılan çalışmalarda

çok çeşitli risk faktörleri belirtilmiş olsa da reaktivasyon özellikle sepsisin neden olduğu şiddetli hastalığı

olan erişkinlerde tanımlanmıştır. Çalışmamızda da özellikle sepsis ve septik şok tanısı olan grupta

reaktivasyon oranları yüksek saptanmıştır. Reaktivasyon görülen hastalarda YBÜ kaynaklı enfeksiyon

oranlarının arttığı ancak mortalite, YBÜ ve hastanede kalış süresi ve mekanik ventilasyon süresinde

artış olmadığı gösterilmiştir. Sonuçlarımız CMV reaktivasyonunun yalnızca hastalık şiddeti ve

immunsupresyon derecesini gösteren bir belirteç olduğunu öngörebilir. CMV reaktivasyonu gelişmesi

muhtemel hasta gruplarını belirlemek ve reaktivasyonun bu hastalarda klinik etkilerini değerlendirmek

için daha ileri prospektif çalışmalara ihtiyaç vardır.