Akademik Veri Yönetim Sistemi
Önal O. (Yürütücü), Özden G., Ören A. H.
TÜBİTAK Projesi, 2017 - 2019
Bu TÜBİTAK projesinde şev ve dolguların stabilite analizleri için görüntü işleme teknikleri
kullanılarak hava fotoğraflarından elde edilmiş topografik modellerinin kullanılması
amaçlanmıştır. Bu kapsamda iki farklı saha seçilmiş ve farklı tarihlerde alınmış hava
fotoğrafları kullanılarak arazide meydana gelen hareketler izlenmiştir. Hava fotoğraflarından
topografik yüzey modellerinin oluşturulması için “Hareket Tabanlı Yapısal Modelleme” tekniği
kullanılmıştır. Bu teknik ile farklı perspektiflerden birbiri ile kesişen görüntüler alınmış ve bunlar
işlenerek çalışma yapılan sahaların üç boyutlu sayısal modelleri oluşturulmuştur. Oluşturulan
modeller incelenen sahalarda tesis edilmiş kontrol noktalarından alınmış koordinatlarla kalibre
edilmiş ve gerçek koordinat ve boyutlara taşınmıştır. Farklı tarihlerde yapılan uçuşlar ile yüksek
detay seviyesinde oluşturulmuş üç boyutlu yüzey modelleri birbiri ile kıyaslanmış ve arazideki
hareketlerin niceliksel olarak takip edilebildiği görülmüştür.
Fotogrametrik yöntemlerle elde edilen yüzey topografyasının ve araziden elde edilen verilerin
sonlu elemanlar modeline aktarılması bu projenin özgün yanını oluşturmuştur. Bu maksatla
fotogrametrik çalışmalar neticesinde oluşturulan yüksek detay seviyesindeki üç boyutlu
modellerin sonlu elemanlar yazılımlarının analiz edebileceği niteliğe taşınması amacıyla
sistematik bir çalışma yürütülmüştür. Sistematik çalışma sonucunda fotogrametrik yöntemle
alınan yüzey modellerinin belirli sınırlar dahilinde sadeleştirilmeden sonlu elemanlar yazılımına
aktarılmasının mümkün olmadığı sonucu ortaya çıkmıştır. Öte yandan poligon sayısı yüksek
olan modellerin üç boyutlu sonlu elemanlar analizlerinin anlamlı sürelerde tamamlanamadığı,
yüzey geometrisini bozmamak koşuluyla poligon sayısının önemli oranda azaltılmasının bir
zorunluluk olduğu belirlenmiştir.
Bu sonuçlar doğrultusunda, aktif olarak hareketin devam ettiği ve aletsel olarak izlenen bir kazı
şevinin üç boyutlu sonlu elemanlar modeli hava fotoğrafları ve sahada yapılan gözlem, sondaj
ve inklinometre ölçümleri değerlendirilerek oluşturulmuş ve hareketin durdurulması için gerekli
yapısal önlemler analiz edilmiştir.