Akademik Veri Yönetim Sistemi
Öztuna H. Y. (Yürütücü), Gündoğdu Hızlıateş C., Türkel E., Antep H. M., Tumay S., Köseler A. T., et al.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2023 - 2025
Köln Suyu olarak da geçen kolonyanın bugünkü Türkiye topraklarına girişi Osmanlı döneminde 2. Abdülhamit zamanında gerçekleşmiştir. Dönemin en büyük kolonya üreticisi Jean Marie Farina, Fahri saray-ı Hümayun kolonyacısı unvanını almak üzere başvuruda bulunmuş, bu arzusu 1882 yılında padişaha arz edilmiştir. Cumhuriyet döneminde ise İzmir’de ilk kez Eczacıbaşı Süleyman Ferit Bey tarafından Altın Damlası ve Selin markaları adı altında kolonya üretimi başlamıştır. Bu proje, İzmir’in kültürel değerlerini vurgulamak, fonksiyonel ve estetik bir yaklaşımla sürdürülebilir bir anlayışla porselen kolonya şişesi tasarımı ve üretimini amaçlamaktadır.
-Projenin kapsamı:
• Türk kültürel değerlerinin bir parçası olan kolonyanın yenilikçi bir şişe tasarımı ile sunulması
• Proje kapsamında İzmir’in endemik bitkileri ve geri dönüştürülebilir yerel meyve işleme atıklarından elde edilecek ekstraktlar ile üretilecek olan kolonyaların ürün kimliğini yansıtan ambalajlarının tasarlanması
• Patenti alınacak yeni bir ürünle üniversitemizin öz kaynaklarına katkıda bulunmak
-Projenin yöntemi:
• Yapılacak literatür taraması ile geleneksel kolonya üretim ve tüketim alışkanlıkları incelenerek çevre dostu, yeniden doldurulabilir veya anı objesi olarak da değer görebilecek, hediyelik özelliği taşıyan niş bir ürün ambalajı oluşturmak amacıyla (bu kriterler özelinde) tasarım yapmak
• Bilgisayarda iki boyutlu ve üç boyutlu olarak tasarımların prototiplerini görselleştirmek
• Tasarımların kimliklerini haritalandırmak
• Üç boyutlu yazıcılar aracılığıyla tasarımların prototiplerini oluşturmak
• Tasarımı yapılan şişelerin seramik bünye tasarımlarını oluşturmak
• Seçilen bünyenin pişme küçülme hesaplarını yapmak
• Tasarımı yapılan şişelerin sıvı geçirgenliğini engelleyecek aynı zamanda tasarımın estetik olarak renk, doku ve biçim özelliklerini ön plana çıkaracak sır denemelerini yapmak
• Bu ön prototiplerin işlev testlerini gerçekleştirmek
• Bünye ve sır uyumunu test etmek
• Ürünün pişirim derecesinin uygunluğunu saptayan pişirim denemeleri yapmak
• Seçilen prototipin alçı kalıplarını hazırlamak
• Seri üretime uygun üretim kalıplarının çoğaltılması için teksir kalıplarının hazırlanması
• Teksir kalıplarından alınan üretim kalıplarının üretim uygunluğunun kontrolü
• Alçı üretim kalıplarının hazırlanması ve kurutulması
• Alçı kalıplara dökümlerin gerçekleştirilmesi
• Kalıptan çıkan ürünlerin rötuşlarının yapılması
• Ürünlerin bisküvi pişirimlerinin gerçekleştirilmesi
• Sırlama işlemenin yapılması
• Sır pişirimin gerçekleştirilmesi
• Kalite kontrol süreci ve dolum için paketleme
• Ülkemizde en çok kullanılan narenciye türlerinden olan limon (Citrus limon) ve portakal (Citrus sinensis) suyunun üretim aşamasında atık olarak çıkan kabuk, kek ve çekirdekleri İzmir’deki bir yerel üreticiden (Dimes Gıda Sanayi ve Ticaret A.Ş.) temin edilecektir. Elde edilen fabrika atıkları tepsili kurutucuda nem içerikleri sabit tartıma gelene kadar kurutulacaktır. Elde edilen kuru ürünler +4 °C’de ekstraksiyon işlemine kadar muhafaza edilecektir.
• Selçuk Bölgesinden toplanacak olan Kantaron bitkileri (Hypericum perforatum) laboratuvara getirilerek döner tepsili kurutucuda kurutulacaklardır (Kurutma sıcaklığı <40°C olacak şekilde 24 s süreyle).
• Elde edilmiş kuru ürünler Süperkritik sıvı ekstraksiyonu ile 40 °C’de ve 100 bar SuperEX SFE ile gerçekleştirilecektir. Ort. 50 g kuru örnekler her bir ekstraksiyon aşamasında 6 saat boyunca 5 mmol/CO2 dak-1 olacak şekilde CO2 akışına maruz bırakılacaktır. Toplanan örnekler nem kalıntılarını engellemek için analiz edilene kadar susuz sodyum sülfat ile kurutulacaktır. Koyu renkli şişelerde +4 °C’de depolanacaktır.
-Özgün değer:
• İzmir'de yetişen endemik bitkiler ile elde edilen ekstraktların kullanılması ile oluşturulan tasarımlarla İzmir’in bitki örtüsünün sınıflandırma ve haritalandırılmasına görsel olarak katkıda bulunmak ve bu sayede kullanıcılarda biyoçeşitlilik hakkında farkındalık yaratarak geleneksel bilgilerin korunmasına özendirmek.
• İzmir bölgesinde üretimi gerçekleştirilen narenciye sularının üretim hattı atıklarının Cumhurbaşkanlığı 11. Kalkınma planı çerçevesinde sıfır atık yönetimi ve sürdürülebilir gıda yönetimi açısından ekonomiye kazandırılması sağlamak.
• Seramik tasarımında yerel değerlere özgü tasarım önerilerinde bulunarak kültürel mirasa katkıda bulunmak
• Sürdürülebilirlik ve geri dönüşüm konularında toplum bilincine nesnel ürünlerle katkıda bulunmak
• Benzer projeleri teşvik edici bir sistem kurgulayarak bu sistemin akademik yayınlar ve raporlar sonucunda yaygınlaşmasını sağlamak
• Proje dâhilinde üretilecek olan porselen kolonya şişeleri ile kullanıcıların gereksinimlerine karşılık verecek, fonksiyonel özellikte, doğa dostu ve sürdürülebilir seramik objeleri üniversitemize kazandırmak.
• Geleneksel seramik üretim tekniklerini çağdaş tasarım yaklaşımlarıyla bir araya getirilerek üretimler yaparak ileriye dönük olarak yeni özgün tasarımların oluşturulmasını teşvik etmek.
-Beklenen sonuçlar:
• Geri dönüşüm hakkında toplumsal bilincin artırılması
• Projede görev alan araştırmacıların yaygın etkiyi akademik ve sosyal çevresiyle paylaşması
• Bitki örtüsünün haritalandırılması için kullanılan coğrafi bilgi sistemleri sayesinde İzmir'in bitki örtüsü hakkında daha fazla bilgi toplanmasının teşvik edilmesi
• Tasarım estetiği olan ürünlerle geleneksel ve yerel değerlerin izini sürerek yeni tasarım önerilerinin kullanıcılar ve sosyal çevreyle paylaşılması
• Ürünlerin tasarım patentlerinin alınarak üniversitemiz öz kaynaklarına katkıda bulunabilecek faydalı unsurlara dönüşmesi
• Toplumsal açıdan çevre bilincinin artırılması
• Olası yeni üniversite sanayi işbirliği projelerine öncü olabilmesi
• Üniversitemize kazandırılacak atölye ile çevre dostu ürünler üreterek toplumsal sorumluluğu vurgulamak.
• İzmir’in kültürel değerlerini yansıtmak
• Sürdürülebilirlik bilincini arttırmak projenin beklenen başlıca sonuçları arasındadır.
• Endüstri atıklarının ekonomiye katma değerli ürün olarak kazandırılması.
Anahtar Kelimeler: Kolonya şişesi, Porselen, Tasarım, Sürdürülebilirlik, Sıfır Atık