KOZBEKÇİ AYRANPINAR S. (Yürütücü), ÇEÇEN R. E., BATUR G., TUMAY S., KIZMAZOĞLU D., DİKMEN P., et al.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2022 - 2023
Daha yaşanılabilir bir dünya için sürdürülebilirlik, birçok alan ve toplum için en belirgin ve en
önemli konulardan biri haline gelmiştir. Günümüzde sürdürülebilirlik, gelecek nesillere sağlıklı,
temiz bir dünya yaratmak için modern toplumun temel hedefleri arasında yer almaktadır.
Küresel ısınma, çevre kirliliği, doğal kaynakların tükenmesi gibi sorunların beraberinde
tasarımcılar ve tüketiciler tarafından birçok strateji geliştirilmiştir. Ürünlerin geri dönüşümü,
ileri dönüşüm, yeniden kullanılabilir malzemeler, tekrar kullanılabilen ürünler, israfın en az
seviyeye indirilmesi, atıkların çöp sahalarından uzaklaştırılması, gibi konular önem kazanmıştır.
Sürdürülebilirlik, çevresel, sosyal ve ekonomik olmak üzere 3 alanı kapsamaktadır. Doğal
kaynaklarımızın sınırsız olmadığının bilinci ve çevreyle ilgili kaygılar nedeniyle aşırı
hammadde ve doğal kaynak kullanımı, ağır, zorlu çalışma şartları, üretim aşamasında ortaya
çıkan çevreye zararlı atıklar, hızlı tükenen ve kısa ömürlü tekstil ürün ve atıkları gibi birçok
sorunu beraberinde getirmiştir. Mevcut tüm bu sorunların önüne geçmek, kaynak kullanımını
minimize etmek, tasarımcılar ve sanatçıların sürdürülebilirliğe verdikleri önem ve çabanın yanı
sıra farkındalığı arttırmak büyük önem taşımaktadır. Bu bilinçle, Akar Tekstil firmasının üretim
ve kullanım fazlası konumundaki hammadde ve aksesuarları kullanılarak ileri dönüşüm tasarım
ürünlerinin oluşturulması ile bu konunun insan ve çevre sağlığına kazanımlarının önemi
vurgulanmak istenmiştir. Akar Tekstil (dış paydaş) firması tarafından üretim fazlası kategorisine
ayrılan “OCS” sertifikalı (Textile Processed According to the Organic Content Standard)
kumaşların el yapımı bez oyuncak tasarımlarına dönüştürülmesi amaçlanmaktadır.
Sürdürülebilirliğe katkı sağlayacağı düşünülen projede üretim fazlası kumaşlar, renk değerleri,
tasarım ilke ve prensipleri dikkate alınarak alanında uzman tasarım ve sanat eğitimi almış akademisyenler tarafından bez oyuncaklara dönüştürülecektir. Bu proje kapsamında sosyal
sorumluluk bilinciyle tasarlanıp üretilecek sürdürülebilir, zamansız, ileri dönüşüm bez bebek ve
Projenin Başlığı Sosyal Sorumluluk Bilinciyle Sürdürülebilir Tekstil Ürünü Bez Bebek ve
Eğitici Oyuncak Tasarımları
Proje Yürütücüsü Doç. Selda KOZBEKÇI AYRANPINAR
Araştırmacı(lar) DEÜ GSF Moda Giyim Tasarımı Bölümü
Doç. Gülcan BATUR,
Öğr. Gör. Pelin DĠKMEN, Öğr. Gör. Mustafa KULA, Öğr. Gör. Canan
ERDÖNMEZ
DEÜ GSF Fotoğraf Bölümü
Doç. Dr. Sadık TUMAY
DEÜ Tıp Fakültesi Çocuk Onkolojisi Enstitüsü
Doç. Dr. Refik Emre ÇEÇEN, Dr. Öğr. Üyesi Deniz KIZMAZOĞLU
Danışman: Çocuk Gelişim Uzmanı Nilhat AYGIN
Proje Türü Genel Araştırma Projesi
Proje Grubu ( ) Fen ve Mühendislik Bilimleri ( ) Tıp ve Sağlık Bilimleri ( x )
Sosyal Bilimler
Yazım alanları gerektiği kadar uzatılabilir
oyuncaklar için DEU Tıp Fakültesi Çocuk Onkoloji Enstitüsü iç paydaş olmuştur. Renk, doku,
form, çizgi gibi tasarım detaylarının değerlendirildiği ve tasarım prensiplerinden ödün vermeden
üretilen oyuncaklarla hasta çocuğun içinde bulunduğu olumsuz durumu unutup mutlu hissetmesi
oldukça önemlidir. Bu amaç doğrultusunda Akar Tekstil firmasından temin edilecek üretim
fazlası kumaşlarla hasta çocukların yüzünde tebessüm oluşturacak oyuncak tasarımları
yapılacaktır.
Bu oyuncak tasarımları, sağlık koşullarına uygun, organik tarım ile üretilmiş, anti toksik, anti
alerjen, “OCS” sertifikalı (Textile Processed According to the Organic Content Standard) üretim
ve kullanım fazlası kumaşlar kullanılarak tasarlanacaktır. Bu bez bebek ve eğitici oyuncak
tasarımların prototip çalışmaları sektörel bazda seri üretime dönüşebilecek ürünler için ön
hazırlık olarak değerlendirilebilir.
Tasarım içerikli uygulamaya dayalı bu projede, Akar Tekstil tarafından temin edilen kumaşların
geri dönüşüm ve ileri dönüşümüne alternatif sunularak, tekstil ve dikiş teknikleriyle bez bebek
ve oyuncak uygulama çalışmaları yapılması ve döngüye tekrar katılması amaçlanmaktadır.
Proje kapsamında üretilmesi amaçlanan özgün, sürdürülebilir nitelikteki bez bebek ve
oyuncaklarda; Çocuk Gelişim Uzmanı Nilhat AYGIN tarafından danışmanlık alınacak ayrıca
Resmi Gazete „de 29847 sayısı ile yayınlanan “Oyuncak Güvenliği Yönetmeliği” dikkate
alınacak ve bu konu ile ilgili bir ön araştırma yapılacaktır. Tasarım aşamasından, ileri dönüşüm
amaçlanan üretim aşamasına geçilirken, proje paydaşları tarafından sağlanacak malzemelerin
seçiminde sağlık ve güvenlik koşulları dikkate alınacaktır. Tasarlanıp uygulanacak oyuncaklar,
öncelikle DEÜ çocuk onkoloji servisinde yatan çocuklar için hazırlanacak, sonrasında proje
süreci değerlendirilerek diğer hastane ve bölgelerdeki çocuklar hatta dezavantajlı olduğu
düĢünülen ülkelerdeki çocuklara ulaşılması için yeni planlamaların yapılabileceği
öngörülmektedir.