Akademik Veri Yönetim Sistemi
Çubukçu E. (Yürütücü), Çubukçu K. M., Ekşioğlu Çetintahra G.
TÜBİTAK Projesi, 2017 - 2019
Gerek dünyada gerekse ülkemizde hareketsizliğe bağlı olarak oluşan kronik rahatsızlıklar
(obezite ve fazla kiloluk gibi) bireylerin sağlığını etkilemektedir. Yürüyüş, sağlığın
devamlılığını sağlayabilecek en uygun ve en kolay erişilebilen bir fiziksel aktivite türüdür. Her
insan davranışı gibi kişinin yürüyüş yapma tercihi de mekânsal özelliklerden
etkilenebilmektedir. Bu çalışma, yürüyüşün ya da motorlu taşıtın tercih edildiği güzergâhların
mekânsal özelliklerini incelemeyi ve karşılaştırmayı hedeflemektedir.
Çalışma kapsamında, bir üniversitenin 2 ana yerleşkesinde eğitimlerini sürdüren ve bir ilçe
sınırları içerisinde ikamet eden 184 öğrenci akselerometre ve küresel konumlandırma
sistemleri (KKS) aygıtlarını 7 gün boyunca kullanmıştır. Aynı zamanda katılımcılar bir hafta
boyunca yolculuk günlüğü doıldurmuş, yürüdükleri güzergâhların mekânsal özelliklerini
değerlendirmiş ve bireysel ve sosyal özellikleri hakkında bir anket formu doldurmuşlardır.
Çalışmanın sonunda, yürüyüş davranışının ölçütleri olan yolculuk günlüklerinden elde edilen
veriler ve KKS ile akselerometre cihazlarının eşleşmiş verileri katılımcıların yürüdüğü ve
motorlu araçla geçtiği güzergahlar belirlenmiştir. Böylece yürüyüş / motorlu taşıt için tercih
edilen güzergâhların mekânsal özellikleri irdelenmiş ve karşılaştırılmıştır. Mekânsal özellikler
öznel ya da nesnel yöntemlerle ölçülmüştür. Öznel yöntemler Katılımcının yürüdüğü
güzergaha yönelik algısal değerlendirmeleri anket formu öznel değerlendirmeler için
kullanılmıştır. Nesnel yöntemlerde ise (1) sokak denetim araçlarından elde edilen sistematik
gözlem verisi ve (2) hâlihazır haritalardan elde edilen coğrafi veriler kullanılmıştır. Böylece
mekânın algısal ve fiziksel özellikleri hakkında veri elde edilecek ve yürüyüş ve motorlu araç
kullanımının gerçekleştiği mekânların özellikleri karşılaştırılmış ve mekânsal özelliklerin
kişilerin yürüyüş davranışı ilşe ilişkili olduğuna yöenlik ipuçları elde edilmiştir.
Özetle, bu proje, şehir planlama disiplininde uzunca bir süredir ihmal edilmiş olan, insanların
yürüyüş tercihi ile mekânın algısal ve fiziksel özellikleri arasındaki ilişkiyi irdelemiştir. Proje
kapsamında geliştirilen özgün yöntem uygulama alanında ve akademik alanda
kullanılabilecek bir yöntemdir. Projenin yerel yönetimlere yürünebilir fiziksel mekânlar
tasarlamak için davranışların ve mekânın değerlendirilmesi için sistematik ve özgün bir
yöntem önermesi ve öncelikli müdahale gerektiren mekânsal özellikleri tartışması, önemli
çıktılarıdır.