Kentsel Mültecilerin Adaptasyon ve Uyum Süreçlerine Yeni bir Bakış Açısı: Kapsayıcı Kent İnşası Amaçlı Sosyal İnovasyon Deneyi


Özbakır B. A.(Yürütücü)

TÜBİTAK Projesi, 1003 - Öncelikli Alanlar Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı, 2018 - 2021

  • Proje Türü: TÜBİTAK Projesi
  • Destek Programı: 1003 - Öncelikli Alanlar Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı
  • Başlama Tarihi: Mayıs 2018
  • Bitiş Tarihi: Şubat 2021

Proje Özeti

2012 yılından itibaren Suriye?den gelen kitlesel göç sebebiyle Türkiye geçis ülkesi niteligini degistirerek dünyadaki en kalabalık ev sahibi ülke haline gelmistir. Fakat bu büyüklükteki bir göç için yasal, yönetsel ve toplumsal olarak hazırlıksız yakalanılmıstır. Halbuki hem mültecilerin haklarının gözetilebilmesi için hem de yerel nüfusla kentsel yasamda uyumlu bir gelecegin yaratılabilmesi için, gittikçe kalıcı hale gelen bu göçmen nüfusun toplumsal uyum süreçlerinin planlı biçimde yönetilmesi kaçınılmaz bir zorunluluktur. Bu sürecin yönetilebilmesi için yerel dinamiklerin kesfedilmesi ve yasal/yönetsel çerçevede yerel yönetimlerin etkin hale getirilmesi hayati derecede önemli bir husustur. Bu proje öncelikli olarak ?kapsayıcı bir toplum olma? yönünde göçmenler ve yerel toplum arasındaki adaptasyon ve uyum süreçlerinin hâlihazırda nasıl olustugu ve gelistiginin çok boyutlu, çok ölçekli ve çok mekânlı kesfedici bir arastırmaya dayalı analiz etmistir. Söz konusu hedefe yönelik, ülkemize özgü bir kavramsal çerçeve ve bu çerçeveyi operasyonel hale getirmek üzere bir ?sosyal inovasyon deneyi? gerçeklestirilmistir. Adaptasyon ve uyum süreçlerinin karsılıklı deneyimlenmesi amacı ile örnek kentler olarak seçilen Hatay, Izmir ve Istanbul?da alt çalısma bölgelerindeki Suriyeli Göçmenler ve Yerel Topluluklar arasından seçilen alt temsil grubu ile ?yasayan laboratuvar-living lab? yöntemi ile her üç kent için ?sosyal inovasyon deneyi? gerçeklestirilmistir. Söz konusu deneyler; i) kentsel mekânda fiziksel olarak belirli bir süre için insa edilerek yerel toplum ve göçmen etkilesiminin analiz edilmesi, ii) web tabanlı ve akıllı mobil cihaz uyumlu platform üzerinden sanal ortamda (virtual space) yerel toplum ve göçmen etkilesiminin analiz edilmesini kapsamaktadır. Proje kapsamında gerçeklestirilmis olan ?yasayan laboratuvar? deneyinin önemli hedeflerinden birisi, göçmenler ve yerel toplum arasındaki adaptasyon ve uyum süreçlerinde hangi parametrelerin hangi tür mekânda (fiziksel veya sanal) ve hangi boyutlarda var olabildigi veya olamadıgının test edilebilmesidir. Söz konusu kesfedici analiz, yasayan laboratuvar deneyi ve üç ilde yapılan kapsamlı çalısmalar sonunda elde edilen bulgular, ülkemize özgü boyutları da içerecek biçimde literatür ve uygulamalarda ?Kapsayıcı Kent Modeli ve Endeksi? olusturmayı hedeflemekte ve söz konusu endeksin mekânsal ve çok boyutsal dagılımının analizi aracılıgı ile ?politika ve strateji yol haritası?nı üretebilmeyi hedeflemektedir. Proje toplamda 28 ay sürmüs olup, üç farklı alt proje yine üç farklı ekiple yürütülmüstür. Söz konusu proje ekipleri farklı disiplinlerden olusturulmus olup; planlama, cografya, sosyoloji, psikoloji, siyaset bilimi ve kamu yönetimi, ekonomi, bilgisayar mühendisligi ve hukuk alanlarını kapsamaktadır.